واکاوی رویکرد توانمندسازی سکونتگاه غیر رسمی چهارچشمه مشهد (هاشمیه 95) با تأکید بر ویژگی های محلی

اسکان غیر رسمی به طور کلی ناشی از تحولات اجتماعی، اقتصادی و روند شهر نشینی و شهرگرایی کشور و نیز نادیده گرفتن اقشارمتوسط و کم درآمد شهری در طرح های توسعه و برون فکنی این اقشار از مناطق کلان شهر ها به خصوص مشهد به مناطق حاشیهای جهت دست یابی به زمین و مسکن ارزان بوده است.اسکان غیر رسمی همراه با بزرگ تر شدن شهرها در ایران پدیده ای رو به رشد است اکنون سرعت توسعه شهری از ظرفیت و تواناییشهرداری ها و دولت در گسترش زیر ساخت ها و ایجاد اشتغال سبقت گرفته است در نتیجه پدیده اسکان غیر رسمی به سرعت و بهصورتی بی قاعده گسترش یافته است.با توجه به بررسی های انجام شده در سکونتگاه های غیر رسمی روستای چهارچشمه مشهد مشخص میگردد که اکثر مهاجرت ها بهبافت های حاشیه ای شهر مشهد از شهرستان ها بوده و به دلیل اقتصادی صورت گرفته است.در این مقاله برخلاف تصورات دهه 1970 و با نگاهی امروزی سعی بر آن است که به روش تکوینی- تحلیلی اسکان غیر رسمی و ساکنین این گونه سکونتگاه ها به عنوان واقعیتی اجتماعی پذیرفته و به رسمیت شناخته شوند و شهروند تلقی گردند. لیکن با توجه بهاینکه ساکنین این کانون های جمعیتی از شهروندان یک جامعه بوده، لذا عدالت اجتماعی حکم می کند که این اقشار در کنار سایراقشار جامعه مورد توجه قرار گیرند.بنابراین در ابتدا به بررسی خصوصیات کابدی، اقتصادی و اجتماعی سکونتگاه چهارچشمه/مشهد و آسیب شناسی آن پرداخته و سپس باضرورت تهیه طرح با رویکرد توانمندسازی و با اتکاء بر سرمایه های انسانی و اجتماعی درونی این بافت و بالفعل نمودن آنها و نه فقطتهیه طرح با دیده کالبدی، به بهبود و ارتقاء محیطی ساکنین سکونتگاه مورد مطالعه خواهیم پرداخت.

Keywords:

اسکان غیررسمی , آسیب شناسی چهارچشمه , توانمندسازی , طرح های توسعه شهری