حسین نورمحمدزاده - استادیار، دانشگاه یزد
محسن نجاتیان - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه یزد
فرحناز شریفی فرد - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین

یکی از نقدهای اصلی به معماری و شهرسازی دهه های اخیر، بی توجهی به کیفیت های وجودی، نظیر تصویر ذهنیف خاطره انگیزی و سکونت پذیری است که بیگانگی و جدایی بین انسان ها و محیط شهری را تقویت و تشدید نموده است. شناخت و تقویت عناصری که ادراک شهروندان را از محیط شهری شکل می دهند و نحوه تأثیر این عناصر بر افراد متفاوت باید در مداخلات کالبدی و فضایی مورد توجه قرار گیرد. عدم توجه به این عناصر و نحوه تعامل آنها با یکدیگر است که باعث ایجاد فضاهای بیگانه برای شهروندان شده است. این پژوهش بر آن است تا با توجه به ادراک شهروندان از محیط شهری و شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن، عوامل خوانایی کالبدی و فضایی یک فضای شهری را شناسایی و تبیین کند و در ادامه به بررسی این عوامل در فضاهای پیوند دهنده ی حرم مطهر رضوی به عنوان یک قطب مذهبی هویت بخش در کلان شهر مذهبی مشهد به بافت شهری پیرامونی بپردازد. بدین منظور، با روش تحلیلی محتوایی پس از مشخص شدن مفهوم فضای شهری و ادراک محیط، به نقش ادراکات محیطی شهری پرداخته می شود و در ادامه نیز به راهکارهایی جهت طراحی فضاهای شهری واسط بر اساس ادراکات محیطی شهروندان جهت برقراری پیوند میان بافت جدید الاحداث اطراف حرم با این عنصر شاخص هویتی- عملکردی و معنایی اشاره می گردد.

فضای شهری، ادراک، ادراکات محیطیف خوانایی، تصویرذهنی