نسرین محمدی زاده - کارشناس ارشد طراحی شهری، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان

فرهنگ پدیده ای است پیچیده و در ارتباط با مقولاتی چون سیاست، اجتماع، عوامل محیطی، هویت و آداب و رسوم که نشانی از هویت و شخصیت شهر نیز می باشد بدین صورت که با کندوکاوی در ظرف شهر و رویدادهای درونی آن، می توان نمایشی از حضور پررنگ فرهنگ را در آن مشاهده کرد. بازارایرانی، بعنوان کهن الگوی معماری و شهرسازی ایرانی یکی از شاخص ترین کانون های مدنی در گذشته بوده که تحلیل لایه های تشکیل دهنده آن، بازگوی هویت فرهنگی آن بوده و می تواند گام و الگویی باشد در راستای طراحی فضاهای شهری ایرانی امروزی چرا که بازار تنها به عنوان کالبد و فضای اقتصادی مطرح نبوده بلکه مکان گردهمایی اغلب عوامل تشکیل دهنده فرهنگ شهر بوده است. موضوع تحقیق حاضر بررسی بازار ایرانی، به عنوان کهن الگوی شهرسازی فرهنگ مدار می باشد که با رویکرد تحلیلی و همچینین تحلیل محتوا، ابتدا مفهوم فرهنگ مورد بررسی قرار داده وسپس به تحلیل ویژگی های فضایی، کالبدی بازار ایرانی در قالب فضای شهری جامع هویتمند پرداخته شده و همچنین با بررسی مؤلفه های سازنده هویت و فرهنگ بازار در نهایت به عنوان راهکار و الگویی جهت خلق فضاهای هویتمند و فرهنگ مدار شهر فردای اسلامی- ایرانی مورد استفاده قرار گیرند. این تحقیق نشان می دهد که اصول و ارزش های معماری و شهرسازی گذشتگان بایستی مورد حیا و بکارگیری در شهرهای امروزی مان قرار گیرند که شاید راه حلی جهت رهایی از معضل شهرهای بی هویت باشد.

شهرسازی فرهنگ مدار، هویت، بازار ایرانی، فرهنگ