علیرضا اورعی زارع - کارشناسی معماری از دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، کارشناسی ارشد طراحی شهری پردیس دانشگاه امام رضا (ع) مشهد

بناهای عظیم نشان عصر ما هستند، جوامع بشری به سوی ساختار های بزرگ و مرتفع در حرکت اند و این ساختارها در شهرهای ما نیز به نمادهایی بدل گشته که از طریق آن هر فرهنگ ارزش های مورد احترام از سوی شهروندان را شناسایی می کرد اما آنچه تحقق یافته چیری نیست، جز کلان پیکرهایی با مقیاس های فرا انسانی، واقعیتی که نهایتاض صورت شهرهای ما را شکل می دهد. هدف نقد رویکرد مدل ذهنی و بررسی تدثیر حاصل از نگاه به کلان پیکرها در برخورد با مسئله منظر شهری کلان پیکر در بستر جانمایی شده با توجهبه مصادیق ایرانی اسلامی، به عنوان نشانه های شهری در ارتقاءتصویر محیط در ذهن مردم و خوانایی محیط است. کلان پیکرها به دلیل تناسبات خاصی که دارند، به میزان بیشتری در دیدهای شهری پدیدار می شود، مؤثرترین نتیجه حاصل از تصویر روشن از محیط در ذهن آن است که فرد را قادر سازد برای تعقیب مقاصد خود در شهر حرکت کند. شهرهای برخوردار از محیط بصری مطلوب قادرند تا با ارتقاء سلیقه هنری شهروندان موجبات ارتقاء تصویر ذهنی جامعه از محیط را پدید آورند، مخاطب با نگاه به محیط اطراف خود، برداشت کلی از فضای شره و شهرنشینی را دارد که بسته به اندازه شهر و سایر عوامل وابسته در ذهنش نقش می بندد، در ایران، کلان ساختارهایی به واسطه پشتوانه های مالی مناسب، یا ترجیح مدیریت شهری برای توسعه و ... در حال ساخت هستند و این گرایش روندی رو به افزایش دارد. و بنابراین لازمه مطالعه ای وجود داشته باشد که از طریق آن بتوان اصولی برای طراحی کلان ساختارها جهت سازگار نمودن آنها با شرایط و بستر فرهنگی را ارائه دهیم. در این مطالعه از طریق روش تحقیق تحلیلی- توصیفی/ پیمایشی/ نمونه موردی و ...، صعی شده است که به سوال اصلی تحقیق پرداخته شود. با تحلیل نتایج بدست آمده عواملی که نقش اساسی در کلان پیکر ها به عنوان یک عینیت کلان و تأثیر و چگونگی آن بر منظر ذهنی مخاطب در راستای ارتقاء منظر ذهنی را فراهم آورده، می توان به تبیین اصول ساخت معماری های کلان پیکر در شهر ایرانی اسلامی را تشریح کرد.

کلان پیکر، منظر ذهنی، نقشه شناختی، منظر شهری