محمدرضا پیرنیا - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری
محدثه زارع - کارشناس ارشد معماری

منظر یک شهر مجموعه ای از عوامل طبیعی و مصنوع است که تحت تأثیر ویژگی های خاص طبیعی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن شهر خاص شکل گرفته و محل به عینیت درآمدن مشخصات خاص آن شهر است.جداره های شهری می توانند بخش مهمی از منظر و سیمای شهری را بعهده دار باشند. این نماها هر روزه در محضر دیده گان هزاران بیننده در اجرای رسالتی که به عهده دارد کوشاست. این عناصر بخشی از سیمای شهر را تشکیل می دهد که همواره زیبایی، هماهنگی و تناسب آنها موجب چشم نوازی محیط شهری شده و در کنار عوامل دیگر، محیطی دلپذیر و فضای مناسب جهت زندگی شهری را فراهم می سازد. طبعاً شکل گیری عناصر بصری که تصویر هر شهر را بهوجود می آورند خاطره هایی را برای هر بیننده در ذهن باقی می گذارند. جداره های شهر عناصری هستند که توانایی و ظرافت فراوانی برای تأمین اهداف ساماندهی منظره شهری دارند،اهداف سهگانه زیباسازی، هویت بخشی و خواناسازی محیط، دارای مهمترین کارکرد آنها در شهر است. آلودگی بصری که در سطح شهرها از جمله شهر یزد دیده می شود، در دراز مدت انسان را دچار پریشانی ذهنی و روحی می کند. به همین منظور، جایگاه نماهای شهری و نقش روانشناسی محیط در محیط های شهری در جهت ارائه راهکارهایی برای هماهنگ و هدفمند کردن آنها ضروری می باشد. به همین منظور، برای داشتن منظر شهری مطلوب با بکارگیری فرهنگ، هویت و نمادهای ایرانی شکل گرفته، می توان معماری بومی ایرانی را الگویی برای دیدگاه های جدید طراحی معماری امروز بکارگرفت. در این مقاله، روش تحقیق نیز با توجه به نظری بودن موضوع پژوهش، به صورت اسنادی (مطالعات کتابخانه ای) می باشد. همچنین سعی شده است ابتدا اهمیت و لزوم به کارگیری نمای ایرانی- اسلامی در جداره های سیمای شهر در راستای دست یابی به اصول توسعه پایدار شهری و به کارگیری اصول و ضوابط شهری در مناطق مختلف شهر یزد بررسی و سپس عواملی که می تواند موجب تشویق شهروندان به رعایت این ضوابط شود را پیشنهاد دهد. یافته های این مقاله مبین این امر است، که افزایش کیفیت محیطی از طریق جداره ها به معنای اخص آن، می تواند به عنوان یک عامل مهم در افزایش هویت در شهر مؤثر واقع گردد.

جداره ها، ایرانی- اسلامی، شهر یزد، الودگی بصری