فراتحلیل پژوهشهای اثر تراکم، روش، تاریخ و عمق کاشت بر عملکرد اقتصادی زعفران در ایران

با توجه به اهمیت الگوهای کاشت در تولید محصول زعفران، در خصوص بررسی اثر این عوامل (تراکم ها، روش ها، تاریخ ها و عمق های مختلف کاشت) پژوهش های متعددی در ایران انجام گرفته است. و نتایج توصیه شده بسیار متفاوتی گزارش شده است. انباشت اطلاعات و نتایج متفاوت و گاه ضد و نقیض امکان نتیجه گیری و توصیه کلی را بسیار مشکل می سازد. در این مطالعه جهت غلبه بر این مشکل از رهیافت فراتحلیل استفاده شده است تا از این طریق بتوان با تلفیق و آنالیز مجدد یافته های آزمایشات مستقل به نتیجه ای واحد دست یافت. به این منظور 44 مقاله از بین 202 مقاله علمی- پژوهشی، پایان نامه و گزارش پژوهشی منتشر شده که دارای داده های آماری بوده انتخاب و مورد بررسی فراتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که الگوهای کاشت (تاریخ، عمق، تراکم و روش کاشت) در مجموع با مقدار اندازه اثر هجز 0.915 به میزان زیادی بر عملکرد اقتصادی زعفران تأثیر دارد و با اطمینان 95% می توان گفت دامنه اطمینان این اندازه اثر بین 0.718 تا 1.012 می باشد. که فاصله اطمینان مطلوبی می باشد. اما در میان گروه های تفکیک شده، به ترتیب تراکم های کاشت (1.012)، روش ها (0.851)، تاریخ های کاشت (0.803) و عمق های کاشت (0.263) بیشتین مقدار اندازه اثر را بر صفات عملکردی زعفران دارند. کمترین خطای استاندارد در تراکم ها و بیشترین آن در تاریخ ها مشاهده گردیده است. بین صفات عملکردی، بیشترین اندازه اثر الگوهای کاشت به ترتیب بر تعداد گل (1.294)، وزن تر گل (0.884) و وزن خشک زعفران (0.630) داشته اند. تراکم ها، روش ها و تاریخ های کاشت بیشترین اثر را بر تعداد گل و عمق های کاشت بیشترین اثر را بر وزن تر گل داشته اند. فرض صفر همگنی بین مطالعات تراکم های کاشت رد می شود و مطالعات سایر الگوها نسبتاً همگن بوده اند و خطای انتشار ندارند.

Keywords:

زعفران , الگوی کاشت , فراتحلیل