فرحناز معبودی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

مبانی نظری پژوهش جامعه شناسی چیست؟ «جامعه، یک روح است که در کالبدهای افرادش دمیده می شود و هر فردی به او زنده است و به اونفس می کشد و می روید...» «قبل از پذیرش جامعه شناسی ،افراد خدایان یا سایر نیروهای فوق طبیعی را در سرنوشت خود ومسایل و مشکلات اجتماعی ، دخیل می دانستند. در حالی که پس از این دانش، به تدریج این تصور قوتمی گیرد که علت تنوع تحول و دگرگونی پدیده های اجتماعی را باید در ماهیت وجودی شناخت خود جامعه جستجو کرد» بنابراین «جامعه شناسی یا تئوری علمی جامعه، شناخت حرکات اجتماعی و بررسی قوانین حاکم بر این حرکات است.» و چون حالات و حرکات و واکنش ها همه از طریق جامعه به افراد آموخته می شود پس موضوع مورد مطالعه در جامعه شناسی نیز باید وقایع و عوامل خارجی از قبیل قوانین، آداب و رسوم، نهادها، اصول حاکم بر تعهدات و قراردادها و ... که از علل اصلی شکل گیری رفتارهای اجتماعی می باشند، باشد.حقانیت جامعه شناسی از بروز پیش داوری ها و تعصب ها جلوگیری نموده و به زندگی نظمی عقلانی می بخشد. این جامعه شناسی است که چشم انداز روشنی درباره ی رفتار اجتماعی انسان ارائه می دهد. و به مطالعه ی زندگی گروهی انسان ها می پردازد. در حقیقت «جامعه شناسی علم حیات اجتماعی انسان و مطالعه ی علمی پدیده ها و نهادهای اجتماعی ست.» با مطالعه ی جامعه شناسی می توانیم توانایی خود را در فهم منشأ نظرها و گرایش هایی که با نظرها و گرایش های ما به کلی متفاوت است افزایش دهیم و بتوانیم با کمک آنها بر فهم نیروهای اجتماعی مؤثر بررفتار خود و اطرافیان نایل آییم. از این رو مطالعات جامعه شناسی تجربی ست و در جهت شناخت حرکات اجتماعی با درنظر گرفتنمسایل اجتماعی و محیطی بر اساس تئوری های علمی انجام می شود. پی گیری حقایق اجتماعی در نهادها وامور و حوادث اجتماعی، مطالعه ی عادات اجتماعی، تاریخ عقاید، شناخت روش ها، فلسفه های اجتماعی،قوم شناسی و ... از کارکردهای این علم است. جامعه شناسی به ما می آموزد که به ماورای زندگی اجتماعی بنگریم و ساخته های درونی جامعه ای که در آن زندگی می کنیم را باز شناسیم و با افرادی آشنا شویم که دیدگاه های آنها با ما بسیار متفاوت است. ودر نهایت اینکه جامعه شناسی علم مطالعه ی جامعه است. جامعه ای که نیازمندی انسان ها منشأ پیدایش آناست. و اینکه هیچ فردی برای خود کافی نیست بلکه به چیزهای دیگر نیازمند است و احتیاج سبب می شودکه انسان ها به یکدیگر بپیوندند و جامعه و مناسبات اجتماعی را به وجود آورند.