صدیقه میمندی پاریزی - مربی ، دانشکده عمران ، دانشگاه صنعتی سیرجان کارشناس ارشد شهرسازی

در کمتر از یک قرن پیش، زمانی که جنگ بین دو کشور در می گرفت ماه ها و شاید سالها طول می کشید تا یکیاز ارتش های درگیر بتواند شهری را مستقیماً مورد حمله قرار دهد ولی امروزه در همان ساعات اولیه جنگشهرها آماج حملات قرار می گیرند و غیرنظامیان خود را درگیر یک جنگ تمام عیار می بینند. در حال حاضربیشتر کسانی که کشته می شوند غیرنظامی هستند در حقیقت میزان کشته های غیرنظامی به نظامیان به هشتاددرصد رسیده است. بر همین اساس امروزه جنگ دیگر در مرزها نیست بلکه در شهرها نیز هست. نمی توانانتظار داشت یک شهر در طی جنگ اصلاً آسیب نبیند اما می توان شدت و میزان آسیب پذیری آن را کاهش داد.در تمامی طرق حمله دشمن به شهرها عوامل کلیدی که در فرآیند طراحی و برنامه ریزی شهری همواره حضورفعال دارند، میت وانند تأثیرگذار باشند. به عبارت دیگر آنچه که به عنوان متغیرهای اصلی در کنترل طراحان وبرنامه ریزان شهری و تصمیم گیران و مدیران حوزه دفاع غیرعامل وجود دارد و میتوان با تغییر و اصلاح آنها،آسیب پذیری و تلفات در حملات دشمن به شهرها را کاهش داد در دسته بندی کلی به شرح زیر مطرح می شود:اشکال (فرمهای) کلی شهری ، الگوهای کلان شهری ، بافت ساختمانهای شهری ، کاربریهای شهری و نحوهتوزیع آنها در ساختار فضایی شهر.هدف این مقاله بررسی و واکاوی اشکال کلی شهری و الگوهای کلان شهرهادر رابطه با رویکرد پدافند غیر عامل است . و به این نتیجه می رسد که در بین انواع فرم های شهری فرم دایره واشکال نامنظم مناسب ترین فرم ها در دفاع از شهر می باشد. در ادامه سعی بر آن است تا با تکیه بر فرض یک حمله حقیقی؛ چالشها و معضلات موجود در اشکال شهرها، و نیز روشها، اقدامات و تمهیدات در خصوص کنترل شرایط و کاهش آسیب پذیری تلفات در انواع الگوهای کلان شهری استخراج و استنباط گردد.

شهر ،پدافند غیر عامل ، فرم های شهری ، الگوهای کلان شهرها