علی دانش وری - کارشناس ارشد طراحی شهری عضو هیات علمی گروه شهرسازی دانشگاه بجنورد
سعید یداللهی - دانشجوی مهندسی شهرسازی موسسه آموزش عالی اشراق بحنورد
محمد یادگاری - دانشجوی مهندسی شهرسازی موسسه آموزش عالی اشراق بحنورد

مورفولوژی شهرها دائم در حال تغییر و تحول است. از اینرو حفظ حوزه های با ارزش بصری که بسترسازاشاعه هویت سیمای شهری می باشند، و یا مقابله با حوزه های قابل بازیافت بصری؛ وابسته به انتظام بخشیبصری در سطح شهر می باشند. شهر بجنورد نیز از این قاعده مستثنی نیست و به تبع قرارگیری در مرحله گذارتوسعه شهری و گسترش شتابزده افقی و عمودی شهر لزوم توجه به مقوله سازمان بصری شهر و از آن طریقایجاد انتظام، همپیوندی و انسجام در ارتباط بصری بین عناصر و اندام شهری و افزایش وضوح و حضورکیفیت های بصری سازنده هویت در سیما و منظر شهری، بیش از پیش احساس میگردد. از طرفی یکی ازبهترین امکاناتی که سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در اختیار کاربر می گذارد توان بالای تحلیلی و جستجویمکانی و توصیفی با کمک پایگاه داده متصل به سیستم است. بدین منظور پژوهش حاضر بر آن است تا با بهره-گیری از مدلسازی فضای انعطاف پذیر محیط رستر، بردار و توابع مربوطه در انتظام بخشی بصری به منظر گستردهشهر بجنورد، ارائه دهنده رویکرد نوینی در کاربرد نرم افزار GIS باشد. در این پژوهش داده های مورد نیاز ازطریق روش پیمایش میدانی و تکنیک برداشت بصری گردآوری و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، فرآیند پژوهش در شهر بجنورد به عنوان شهری متوسط در نظام شهری پیگیری شده است. در این راستا ضمن تعیین تجمع ارتفاعی مرکز شهری به عنوان پهنه موجد حس اینهمانی متأثر از مطابقت طرحواره ذهنی کاربران با عینیت آنها؛ نقاط استراتژیک پهنه منظر در محیط GIS استخراج شد. در نهایت نقاط مذکور به لحاظ مکانی و ارتفاعی موقعیت یابی شده و بر اساس آنها ضوابط تعداد طبقات در پهنه منظر شهر بجنورد ارائه شدند.

انتظام بخشی بصری، منظر گسترده، موقعیت یابی مکانی و ارتفاعی، GIS، هویت بصری