ناصر وصال - گروه آموزشی علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
قربان موسوی اوریمی - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

در این بررسی نقش داروی کلرال هیدرات در بیهوشی بز و همچنین تأثیر استفاده توام از داروهای سولفات منیزیم (به صورت ترکیب با کلرال هیدرات)، کلرپرومازین (به عنوان پیش بیهوشی) و دکساپرام (به عنوان خنثی کننده اثر کلرال هیدرات) مورد ارزیابی قرار گرفت. شش رأس بز با وزن 3/5+28/7 کیلوگرم هر یک چهار بار با حداقل فاصله 10-8 روز بیهوش شدند. در گروه اول، میزان داروی کلرال هیدرات برای ا فتادن دام 2/91±92/98 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم تعیین گردید. تجویز کلرال هیدرات کاهش معنی دار فشار خون و افزایش موقتی ضربان قلب را به دنبال داشت. در گروه دوم با استفاده توأم کلرال هیدرات و سولفات منیزیم میزان داروی مورد نیاز به 2±69/16 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم کاهش یافت. افت فشارخون در این گروه نیز مشاهده گردید. در گروه سوم، پس از استفاده از داروی پیش بیهوشی کلرپرومازین (1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) میزان داروی کلرال هیدرات 2/65±64 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم بوده است. استفاده از کلرپرومازین در این گروه افت فشار خون ناشی از کلرال هیدرات را تشدید نمود. در گروه چهارم، 15 دقیقه بعد از القاء بیهوشی با کلرال هیدرات (95 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم)، داروی دکساپرام به میان 2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم به صورت وریدی تزریق گردید که با خنثی کردن اثر کلرال هیدرات، بیماری را تسریع نمود. به دنبال تزریق دکساپرام فشارخون افزایش یافت و در یکی از بزها بی نظمی بطنی زودرس مشاهده شد. بررسی بالینی عمق بیهوشی نشان داد که هیچ یک از ترکیبات دارویی قادر به از بین بردن رفلکس های پلکی، قرنیه ای و درد نبوده و شل شدگی عضلانی کامل نیست. نتایج این بررسی نشان داد که داروی کلرال هیدرات برای بز نسبتاً غیرسمی و غیر م حرک است و می توان از آن به صورت توأم با داروهای ضد درد یا بی حسی برای انجام جراحی های معمول در این حیوان استفاده نمود. استفاده از مقادیر زیاد کلرال هیدرات، به دلیل خطر توقف فعالیت مراکز تنفسی و تنظیم کننده قطر عروق توصیه نمی شود.

کلرال هیدرات، سولفات منیزیم، کلریرومازین، دکساپرام، بز