رجبعلی صدرخانلو - گروه آموزشی علوم پایه دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
محسن عباسی - گروه آموزشی دامپزشکی دانشکده دامپزشکی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

هدف از بررسی حاضر مطالعه بیومتری و ساختار بافتی تخمدان گاومیش می باشد. به این منظور تخمدان گاومیشهای کشته شده (بالغ و نابالغ) بعد از حذف بافتهای اضافی اطرافی مورد مطالعه بیومتری، و پس از تهیه مقاطع بافتی مورد بررسی میکروسکوپی قرار گرفتند. نتایج حاصل از مطالعه بیومتری تخمدانها ن شان داد که تخمدان گاومیش بالغ دارای میانگین طول 0/07±4/46 سانتیمتر، عرض 0/07±1/77 سانتیمتر، قطر 0/04±1/50 سانتیمتر و وزن 0/27±3/72 گرم می باشد و در گاومیشهای نابالغ پارامترهای فوق به ترتیب 0/13±2/25 سانتیمتر، 0/08±1/31 سانتیمتر، 0/06±1/10 سانتیمتر و 0/1±1/53 گرم بودند. در مطالعه بافتی مشص شد که فولیکولهای مقدماتی در مجاورت سپید پرده قرار داشته ولی با شروع رشد از سطح تخمدان فاصله گرفته و تدریجاً با ادامه رشد به سمت سپید پرده م تمایل می گردند. شروع تشکیل پرده شفاف در فولیکولهای اولیه به صورت لایه ای منقطع بوده و در فولیکولهای بالغ به حداکثر ضخامت خد می رسد. افزایش دانه های ویتلین در اووسیت با رشد فولیکولها نسبت مستقیم داشته و تراکم این دانه ها به صورت غیر یکنواخت می باشد و بیتر در یک قطب اووسیت تمرکز می یابد. لایه گرانولوزا و لایه تک در فولیکولهای سالم نسبت به رنگ آمیزی Oil Red O واکنش منفی د اشته در حالی که، در فولیکولهای آترتیک حداقل در لایه گرانولوزا واکنش مثبت نسبت به رنگ فوق دیده می شود.

گاومیش، تخمدان، فولیکول، بیومتری، هیستولوژی