یوسف صادقی - گروه آموزشی آناتومی دانشکده دامپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، تهران، ایران
محمد بیات - گروه آموزشی آناتومی دانشکده دامپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، تهران، ایران
داوود شریفی - گروه آموزشی علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران

در تحقیق حاضر پوشش عضلانی جداره ایلیوم سگهای سالم با استفاده از میکروسکوپهای الکترونی انتقالی و نوری بررسی شد. در 5 قلاده سگ ماده بالغ و سالم با رعایت شرایط استریل و تحت بیهوشی عمومی عمل لاپاراتومی انجام شد و انتهای ایلیوم در معرض دید قرار گرفت و دو نمونه از آن برای مطالعات میکروسکوپهای نوری و الکترونی برداشته شد. بر روی نمونه های اول مراحل کار عملی بافت شناسی عمومی به عمل آمد و برشها با روش رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین رنگ و با میکروسکوپ نوری مطالعه توصیفی شدند. نمونه های دوم جهت مطالعه میکروسکوپ الکترونی انتقالی آمده و برشهای نیمه نازک (Semithin) و Ultrathin تهیه و رنگ شدند. برشهای نیمه نازک به وسیله میکروسکوپ نوری مطالعه کمی و برشهای Ultrathin به وسیله درشت نمایی های پایین و بالای میکروسکوپ الکترونی مطالعه شدند. در نمونه های میکروسکوپ نوریآرایش متداول لایه های طولی و حلقوی عضله صاف پوشش عضلانی جدار ایلیوم مشاهده شد و با میکروسکوپ الکترونی انتقالی تقسیم بندی لایه حلقوی را به دو نوار ضخیم در خارج و نازک در داخل آشکار ساخت. میانگین و انحراف معیار ضخامت نوار ضخیم خارجی بین 21/7±4/4μm الی 80±5/7μm و ضخامت نوار نازک داخلی بین 1/60±0/49μm الی 6/2±2μm بود در 4 قسمت نازک داخلی فاصله بین سلولها کم و باریک بود و یک مورد اتصال باز (Gap junction) بین سلولهای آن دیده شد که در مطالعات گزارش نشده بود. بین دو قسمت لایه حلقوی، شبکه عضلانی مشاهده شد. تقسیم بندی لایه حلقوی پوشش عضلانی جدار ایلیوم به دو قسمت خارجی و داخلی و وجود اتصالات باز در هر دو قسمت دلیل عملکرد مستقل آنها از یکدیگر باشد.

ایلیوم، لایه عضلانی، سگ، میکروسکوپ الکترونی