مهدی صائب - گروه آموزشی علوم پایه دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
محمدرضا اکبریان - دانش آموخته، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

داروهای مقلد سمپاتیک باعث هیپرپلازی هیپرتروقی غدد بزارق می شوند. ایزوپرورنول از طریق واکنش متقابل با رسپتورهای بتا- آدرنرژیک و دوبوتامین و تربوتالین به صورت اختصاصی تر با رسپتورهای بتا- آدرنرژیک و دوبوتامین و تربوتالین به صورت اختصاصی تر با رسپتورهای بتا- یک و بتا- دو سطح طلولی غدد بزاقی واکنش می نمایند. در تحقیق حاضر یک گروه خوکچه هندی نر به مدت 20 روز از طریق داخل صفاقی تحت تأثیر تجویز 0/1 میلی گرم ایزوپروترنول و دو گروه خرگوش سفید نر بالغ نیز به مدت 15 روز به ترتیب تحت تجویز 40 تا 60 میلی گرم/ کیلوگرم وزن بدن دوبوتامین و تربوتالین قرار گرفتند. به حیوانا گروه های کنترل آب مقطر استریل تزریق گردید. پس از پایان مدت مذکور حیوانات از طریق بیهوشی با اترکشته و غددبزاقی جدا، توزین و آزمایشات بیوشیمیای روی عصاره غدد انجام گ رفت. م یانگین وزن غدد بناگوشی و تحت فکی تحت تأثیر ایزوپروترنول، دوباتمین و تربوتالین در دو گروه حیوان در مقایسه با شاهد افزایش نشان می دهد (P<0/01 و P<0/05). در حالی که تجویز ایزوپروترنول باعث کاهش پروتئین تام و آمیلاز در غده بناگوشی خوکچه هندی می شود (P<0/01) ولی دوبوتامین و تربوتالین باعث افزایش پروتئین تام در غدد بناگوشی و تحت فکی خرگوش می گردند (P<0/01 و P<0/05). در خرگوش میانگین وزن و پروتئین تام غدد زیرزبانی تحت تأثیر دوبوتامین و تربوتالین در مقایسه با شاهد افزایش نشان نمی د هد. الکتروفورز عصاره غدد بناگوشی روی ژل اکریل آمید در حضور سدیم ددسیل سولفات نشان داد که در خوکچه هندی دوباند پروتئینی با وزن مولکولی 52 و 14 کیلو دالتون در مقایسه با شاهد کمتر رنگ می گیرند، در حالی که در خرگوش تحت تأثیر دوبوتامین 6 باند پروتئینی با وزن مولکولی حدود 40، 38، 3، 34، 32 و 27 کیلودالتون و تحت تأثیر تربوتالین 4 باند پروتئینی با وزن مولکولی حدود 40،38، 35 و 34 کیلودالتون در مقایسه با شاهد افزایش نشان می دهند. در غده تحت فکی خوکچه ه ندی تحت تأثیر ایزوپروترنول تراکم باندهای پروتئینی 14/8، 16/5 و 52 کیلو دالتون و در خرگوش نیز تحت تأثیر ت ربوتالین 3 باند پروتئینی 20، 18 و 16 کیلودالتون در غده تحت فکی و زیرزبانی در مقایسه با شاهد افزایش نشان می دهند. این اختلافات شدیداً نشان می دهد که احتمالاً تعداد رسپتورهای آدرنرژیک بتا در غده بناگوشی و تحت فکی دو حیوان متفاوت می باشند. احتمالاً به نظر می رسد که در خوکچه هندی رسپتورهای بتا- یک به طور عمده در غده بزاقی بناگوشی و رسپتورهای بتا- دو در غده تحت فکی به طور غالب وجودد اشته باشند. همچنین در خرگوش تغییر بیشتر غده بناگوشی در اثر دوبوتامین را می توان به بیشتر بودن گیرنده بتا- یک نسبت به گیرنده بتا- دو در این غده نسبت داد. همچنین ا ین مشاهدات نشان می دهد که این باندهای پروتئینی ممکن است به گروه پروتئین های غنی از پرولین تعلق داشته باشند.

ایزوپروترنول، دوبوتامین، تربوتالین، خوکچه هندی، خرگوش