ارزیابی بالینی اثرات کیتین و کیتوزان بر التیام زخمهای باز اندامهای حرکتی در اسب

در این مطالعه اثرات کیتین و کیتوزان بر میزان التیام و تجمع گلاژن در زخمهای باز اندامهای حرکتی اسب مورد ارزیابی قرار رفت. بدین منظور زخمهایی به ابعاد 2/5x2/5 سانتیمتر (6/25 سانتیمتر مربع) در سطح پشتی- جانبی متاکارپ و متاتارس هر یک از اندامهای قدامی و خلفی هشت رأس اسب بالغ از نژاد دوخون ایجاد شد. اسبها به صورت تصادفی به دو گروه چهار رأسی تقسیم شدند. در یک گروه زخمهای یک طرف بدن بااسپری سوسپانسیون 1 درصد کیتین و در گروه دیگر با اسپری سوسپانسیون 1 درصد کیتوزان درمان شدند. در هر دو گروه زخمهای طرف دیگر بدن (زخمهای شاهد) با اسپری نرمال سالین درمان گردیدند. نحوه تقسیم بندی زخمها بدین صورت بود که در هر حیوان زخمهای اندامهای قدامی راست و خلفی چپ در گروه درمان و زخمهای اندامهای قدامی چپ و خلفی راست در گروه شاهد قرار می گرفتند و در حیوان بعدی این ترتیب برعکس شد. سپس زخمها توسط بانداژ غیرچسبنده پانسمان شدند. ابتدا هر دو روز یکبار تا روز بیستم پس از ایجاد زخمها و سپس هر سه روز یکبار تا التیام کامل پانسمانها تعویض شده و از زخمها تصاویر اسلاید تهیه شد. تصاویر گرفته شده اسکن گردیده و اندازه کلی زخم، اندازه بافت گرانوله و اندازه بافت پوششی تازه تشکیل شده با کمک نرم افزار رایانه ای اندازه گیری شد. از پوست سالم (در هنگام ایجاد زخمها) و اسکار زخم (پس از التیام کامل) نمونه های بافتی تهیه شد و میزان هیدروکسی پرولین آنها اندازه گیری گردید. نتایج به د ست آمده با استفاده از آزمون آماری "Student’s “t مورد بررسی قرار گرفت. از نظر التیام کلی زخم، م یزان جمع شدگی زخم و تشکیل بافت پوششی بین زخمهای درمان شده با کیتین یا کیتوزان و زخمهای شاهد اختلاف معنی داری مشاهده نشد (P<0/05). نتایج حاصل از اندازه گیی میزان هیدروکسی پرولین پوست سالم و بافت اسکار، افزایش معنی دار میزان تجمع هیدروکسی پرولین در زخمهای درمان شده با کیتین یا کیتوزان را در مقایسه با زخمهای شاهد نشان د اد.

Keywords:

زخم , التیام , کیتین , کیتوزان , کلاژن , اسب