محمدرضا مخبر دزفولی - گروه آموزشی علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
بهنام مشگی - گروه آموزشی پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

هدف: بررسی اپی دمیولوژیک آلودگی به تک یاخته کریپتوسپوریدیا در انسان و دام در مؤسسه تحقیقاتی امین آباد. طرح: بررسی مقطعی. حیوانات: 140 قطعه طیور، 105 رأس گاو، 87 رأس گوسفند و سایر موارد 208 نمونه شامل: انسان (23)، خرگوش (20)، موش (20)، پرندگان وحشی (46)، آب مصرفی (30)، خاک جایگاه (37)،خاک مرتع (32). در فاصله مانی خرداد 1378 لغایت شهریوز ماه 1380 درمزرعه امین واقع در امین آباد صورت پذیرفت. روش: در هر مورد گسترشهای تهیه شده پس از خشک شدن تحت شرایط آزمایشگاهی و تسط متانول به مدت 5 دقیقه و حرارت مختصر ثابت گردید. جهت رنگ آمیزی گسترشها، از روش ذیل نلسون اصلاح شده استفاده شد و سپس با بازرگنمایی 400 برابر تحت بررسی ریزبینی قرار گرفت. در این مورد به منظور یکنواختی، مشاهده ریزبینی 20 میدان دید در 3 منطقهگسترش جستجو و بررسی گردید و در صورت مشاهده اووسیست قرمز رنگ در زمینه سبز از بزرگنمایی 1000 برابر به منظور تأیید آن استفاده شد. تجزیه و تحلیل آماری آنالیز واریانس. نتایج: میزان آلودگی با اووسیست کریپتوسپوریدیوم در گاو شیری، گوساله زیر 3 ماه، گوساله بالای 3 ماه و گوساله اسهالی به تربیت 12، 4، 24، 4 و 20 درصد به دست آمد. آلودگی در بره های زیر یکماه 14/28 درصد و در قوچهای بیش از سه سال 17/69 درصد بود. از 131 گسترش مخاط نای ماکیان 2/29 درصد آلودگی تنفسی و در 140 گسترش مخاط سکوم، 5/71 درصد الودگی گوارشی وجود داشت. از مجموع 208 نمونه جمع آوری شده از مدفوع کارگران، مدفوع خرگوش، مدفوع موش، مدفوع پرندگان وحشی، خاک کف آخور، خاک مرتع و آب مصرف طیور، درصد آلودگی با کریپتوسپوریدیوم در کارگران 4/34 درصد و در پرندگان وحشی 2/17 درصد به دست آمد. نتیجه گیری: با درنظرگرفتن مطالعات مخلتف انجام گرفته بر روی کریپتوسپوریدیوم نباید تلاش برای حفظ محیط زیست و کنترل این عفونت بی اهمیت جلوه کند. با توجه به اینکه ا ووسیست کریپتوسپوریدیوم از لحاظ مقاومت محیطی و داروهای ضد کوکسیدیایی مشهود می باشد، ضمن بررسی انجام گرفته نشان داده شده است که این تک یاخته در بدن میزبان مستقل عمل نکرده و با سایر میکروارگانیسم ها همکاری دارد. از نظر ا نتقال آلودگی از حیوان به انسان می توان حیات وحش، دامهای اهلی و حیوانات خانگی را مخزن آلودگی برای جمعیتهای انسان دانست. علی رغم برآورد آلودگی پایین، میزان آلودگی به دست آمده قابل توجه است و در یک اکوسیستم ابتلا یک نوع حیوان می تواند منشاء آلودگی محیط موجودات آن اکوسیستم گردد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1381)، دوره 57، شماره 1، 92-87.

کریپتوسپوریدیوم، اپی دمیولوژی، حیوان، انسان