منوچهر عالی مهر - گروه آموزشی علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه، ارومیه- ایران
فرهاد فرخی اردبیلی - گروه آموزشی علوم دامی دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه، ارومیه- ایران
یلدا احمدی - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه، ارومیه- ایران

هدف: کاربرد سونوگرافی در مطالعه ساختارهای طبیعی دستگاه تولید مثل مرغهای تخمگذار و مقایسه سه رهیافت سونوگرافی ایستاده، خوابیده به پشت و خوابیده به پهلو. طرح: مطالعه مشاهده ای. حیوانات: هفده قطعه مرغ تخمگذار نژادهای لاین با سن 56 هفته. روش: از هر پرنده روزانه در سه رهیافت ایستاده (St)، خوابیده به پهلو (Lt) و خ وابیده به پشت (Do) سونوگرافی به عمل آمد. قطر زرده با آلبومین، ضخامت آلبومین، تعداد زرده، تعداد فولیکول و ابعاد تخم مرغ دارای پوسته ثبت گردید. تجزیه و تحلیل آماری: آنالیز واریانس یکطرفه وضریب هم بستگی پیرسون. نتایج: موارد قابل مشاهده و اندازه گیری شامل: فولیکول، زرده، زرده با آلبومین، آلبومین و تخم مرغ با پوسته بودند. در سه رهیافت مورد مطالعه اختلاف معنی داری در اندازه گیری ساختار های فوق مشاهده نگردید (P>0/05). میانگین تعداد فولیکول و زرده به ترتیب 0/89 ±3/12 و 0/51 ±2/68 و میانگین قطر زرده آلومین دار و ضخامت آلبومین به ترتیب 0/15 ±4/45 سانتیمتر و 0/04 ±0/29 میلیمتر بودند. ضریب همبستگی بین قطر کوچک و بزرگ تخم مرغ اسکن شد و تخم مرغ تولید شده در رهیافت ایستاده به ترتیب 0/593 و r=0/480، رهیافت خوابیده به پهلو به ترتیب 0/456 و r=0/589 و در رهیافت خوابیده به پشت به ترتیب 0/522 و r=0/605 بود. نتیجه گیریک با توجه به اینکه اختلاف معنی داری در اندازه گیری ساختارهای مورد مطالعه در بین سه رهیافت مشاهده نگردید، از آنجایی که پرنده ها در وضعیت ایستاده راحت و آارمتر بودند و تخمدان، زرده و اویدوکت در این وضعیت در حالت و شکل طبیعی خود قرار دارند، لذا این روش نسبت به وضعیت های خوابیده ارجح می باشد. با درنظر گرفتن نتایج حاصله می توان اظهار نمود که تصویر برداری اولتراسونیک روشی کارآمد برای مطالعه ساختارهای طبیعی دستگاه تولید مثل در مرغهای تخمگذار می باشد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1383)، دوره 59، شماره 1، 27-23.

سونوگرافی، دستگاه تولید مثل، مرغ تخمگذار