محمود بلورچی - گروه آموزشی علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
رضا کسروی - گروه آموزشی علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
سیدعبدالمحمد حسنی طباطبایی - گروه آموزشی بهداشت و کنترل مواد غذایی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
پرویز هورشتی - گروه آموزشی علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران

هدف: ارزیابی میزان تأثیر یک برنامه کنترل ورم پستان بر برخی شاخص های بهداشتی پستانها و کیفیت شیر گله. طرح: تجزیه میدانی. حیوانات: یک گله بزرگ نژاد هلشتاین با میانگین 1150 رأس گاو شیری. روش: ارزیابی وضعیت بهداشتی پستانها با ا ستفاده از CMT و اخذف نمونه شیر به منظور کشت باکتریولوژی از 19/34 درصد گله دوشا، اجرای یک برنامه کنترل ورم پستان شامل درمان ضربتب استرپتوکوکوس آگالاکتیه، ضد عفونی سرپستانها پس از دوشش به روش ا سپری با استفاده از محلول 2/5 درصد پاویدون آیوداین همراه با 5 درصد گلیسیرین، درمان ترکیبی گاوهای خشک، درمان عمومی تلیسه های آبستن سنگین، مدیریت بهداشتی بستر، شناسایی سریعتر و ثبت دقیقتر موارد بالینی و پایش مداوم وضعیت بهداشتی پستانها و کیفیت شیر به روش تجزیه و تحلیل نمونه شیر مخزن کل و ارزیابی مجدد وضعیت بهداشتی پسانها با استفاده از CMT و اخذ نمونه شیر از 13/2 درصد گله دوشا. تجزیه و تحلیل آماری: آزمون مربع کای، آزمون آنالیز واریانس یکطرفه، محاسبه ضریب همبستگی و آزمون فیشر. نتایج: در انتهای دوره مطالعه نسبت به ا بتدای آن، کاهش معنی دار در میزان شیوع و بروز ورم پستان بالینی، فراوانی نسبی کارتیه های CMT مثبت و فراوانی نسبی نمونه هایی که از آنها استرپتوکوکوس آگالاکتیه، ا ستافیلوکوکوس ا ورئوس و کلیفرم ها (Coliforms) جدا شدند و ا فزایش معنی دار در فراوانی نسبی نمونه هایی که از آنها کورینه باکتریوم بوویس جدا شد و نیز در مورد نمونه هایی که از آنها باکتری پاتوژن جدا نگردید مشاهده شد. در ارتباط با وقوع موارد بالینی ورم پستان، کاهش معنی دار در سهم استرپتوکوکوس آگالاکتیه و ا ستافیلوکوکوس اورئوس در برابر افزایش معنی دار در سهم استرپتوکوک های محیطی، کورینه باکتریوم بوویس و موارد عدم جداسازی باکتری پاتوژن. در ارتباط با تجزیه و تحلیل نمونه شیر مخزن کل، ابتدا کاهش و سپس افزایش معنی دار در تعداد سلولهای سوماتیک شیر مخزن کل گله (با میانگین 225080 cells/ml)، کاهش معنی دار تنها در ابتدای دوره در Staph. Count (با میانگین 2726cells/ml) و عدم وجود تغییرات معنی دار در Coli count, TBC و Strep, count (به ترتیب با میانگین های 56966 cells/ml، 17131 و 9948). در 76 درصد از نمونه های هفتگی اخذ شده از مخزن کل، استرپتوکوکوس آگالاکتیه و استافیلوکوکوس ا ورئوس یافت نشدند. همچنین عدم وجود همبستگی بین مجموع تراکم این دو باکتری و سطح تعداد سلولهای سوماتیک شیر مخزن کل گله نشان د اده شد. نتیجه گیری: نتایج آماری این مطالعه، موفقیت برنامه کنترلی پیشنهاد شده را در کاهش میزان شیوع و بروز ورم پستان (تحت بالینی و بالینی) در این گله نشان می دهد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1383)، دوره 59، شماره 2، 124-115.

برنامه کنترلی، پایش مداوم، ورم پستان، گله های شیری