سعید نظیفی - گروه علوم درمانگاهی- دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
مهدی محبی فانی - گروه بهداشت و تغذیه دام- دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
سیدشهرام شکرفروش - گروه کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی- دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
هوشنگ معینی زاده - بخش علوم دامی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران

هدف: بررسی فعالیت کبد گاوهای هلشتاین بالغ در دوران انتقال در یک گاوداری صنعتی. طرح: بررسی توصیفی. حیوانات: شش رأس گاو هلشتاین بالغ (2 تا 6 شکم زایش). روش: شش رأس گاو هلشتاین بالغ از سه هفته پیش از زایمان (مرحله پایانی خشکی یا شروع دوره انتقالی) تا دو هفته پس از زایمان (پایان دوره انتقالی) مورد مطالعه قرار گرفتند. گاوها در سه هفته پایانی دوره ابستنی خود جیره ای متناسب با شرایط دوره انتقال پیش از زایمان دریافت می کردند. پس از زایمان به مدت دو هفته غذای خشبی گاوها بر اساس جیره ای که قرار بود از هفته سوم به بعد دریافت دارند به صورت آزاد در اختیار آنها قرار می گرفت ا ما کنسانتره جیره تنها روزی یک کیلوگرم اضافه می شد. در جیره پس از زایمان، پروتئین خام غذا از مقدار توصیه شده کمتر و فیبر غذا از مقدار توصیه شده بیشتر بود. در دوره انتقالی پیش از زایمان 2 بار و در دوره انتقالی پس از زایمان نیز 2 بار از گاوها خونگیری به عمل آمد. برای بررسی وضعیت کبد در دوران ا نتقال، سنجش گلوکز، پروتئین تام، آلبومین، گلوبولینها (الفا، بتا و گاما)، ازت اوره خون، سرولوپلاسمین، کلسترول، تری گلیسیرید، لیپیدتام، لیپوپروتئینها (HDL- کلسترول، LDL- کلسترول و VLDL- کلسترول) و آنزیمها (AST و آرژیناز) انجام شد. تجزیه و تحلیل آماری: مقادیر پارامترهای بیوشیمیایی در دو مرحله انتقالی پیش از زایمان و پس از آن با استفاده از آزمون t زوج بررسی شدند. نتایج: در میان پارامترهای مرتبط با فعالیت کبد، تنها گلوکز، کلسترول و LDL- کلسترول در مرحله انتقالی پیش و پس از زایمان اختلاف آماری معنی دار نشان دادند (P<0/05)، به طوری که غلظت گلوکز در مرحله انتقالی پس از زایمان نسبت به مرحله انتقالی پیش از زایمان به طور معنی داری کمتر بود (P<0/05). برعکس، غلظت کلسترول و LDL- کلسترول در مرحله انتقالی پس از زایمان نسبت به مرحله انتقالی پیش از زایمان افزایش معنی داری نشان داد (P<0/05). نتیجه گیری: به نظر می رسد که در شرایط مدیریتی گاوداری های نطقه، حتی با وجود پاره ای محدودیت ها، تهیه جیره های مناسب دوره انتقال با استفاده از غذاهای متعارف و برقراری وضعیت نسبتاً پایدار و خوب در فعالیت کبد امکانپذیر می باشد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1384)، دوره 60، شماره 2، 186-181.

دوران انتقال، ازمونهای فعالیت کبد، گاوهلشتاین