مهدی محبی فانی - گروه بهداشت و تغذیه دام دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
سعید نظیفی - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
سیدشهرام شکرفروش - گروه بهداشت مواد غذایی دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
ندا مقیمی - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران

در پژوهش حاضر، تحت شرایط مدیریتی معمول در گاوداری های ایران، اثر موننسین به صورت مخلوط با غذا بر سطح گلوکز خون و سطح AST و آرژیناز (آنزیم های شاخص اسیب های کبدی) بررسی شده است. سیزده رأس گاو هولشتاین بالغ از سه هفته پیش از زایمان تا 45 روز پس از آن بر اساس تعداد زایش به دو گروه شاهد و آزمایش تقسیم شدند. جیره گاوهای هر دو گروه مشابه بود. هر گاو در گروه آزمایش موننسین را بهمیزان 340 میلی گرم در روز در طی سه هفته آخر آبستنی، 480-160 میلی گرم در روز در طی 14 روز نخست شیردهی و 350 میلی گرم در روز در طی روزهای 15 تا 35 بعد از زایمان همراه با غذای خود دریافت داشت. 20 روز و 10 روز پیش از تاریخ تقریبی زایمان، و در روزهای 4، 15، 25، 35 و 45 بعد از زایمان نمونه خونگاوها برای اندازه گیری گلوکز، AST و ارژیناز سوم تهیه شد. گلوکز سرم در گروه شاهد از روز 10 پیش از زایمان تا روز 15 پس از زایمان سیرنزولی معنی داری داشت (P=0/025). در گروه آزمایش، گلوکز سرم تا روز 35 پس از زایمان سیر صعودی معنی داری نشان داد (p=0/049). در روز 15 شیردهی تمایلی برای معنی دار شدن تفاوت مقدار گلوکز بین گروه شاهد و ازمایش دیده شد (p=0/07). فعالیت AST از 10 روز مانده به زایمان تا 25 روز بعد از زایمان در گروه شاهد بیشتر بود. اختلاف بین دو گروه 10 روز پیش از زایمان معنی دار بود (P=0/011). فعالیت آرژیناز سرم بین دو گروه شاهد و ازمایش در روزهای مختلف نمونه گیری اختلاف معنی داری نشان نداد (P>0/05). استفاده از موننسین به صورت مخلوط با غذا می ت واند به فعالیت بهتر کبد و افزایش سطح گلوکز خون ویا جلوگیری از کاهش آن در هفته های پیرامون زایمان بیانجامد و به نظر می رسد که تغییر دوز موننسین در نخستین روزهای پس از زایمان (به علت تغییر در ماده خشک مصرفی) مانع اثر مثبت آن نمی شود. تأثیر مثبت موننسین می تواند از هفته های پیش از زایمان آغاز شود، لذا شروع مصرف آن از دوره انتقالی قبل از زایمان و ادامه مصرف در هفته های نخست شیردهی توصیه می شو.

موننسین، گاو،AST، آرژیناز،گلوکز