مهدی سلطانی - گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
مهدی اسفندیاری - گروه شیلات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس، بندرعباس- ایران
سهیلا خضرائی نیا - گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
میرمسعود سجادی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم پایه، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس- ایران

به منظور ارزیابی اسانس آویشن شیرازی و اب اکسیژنه در کنترل آلودگی های ناشی از میکروارگانیسم ها در شرائط کارگاهی پرورش قزل آلای رنگین کمان، استحصال تخمک و اسپرم از ماهیان مولد 5-4 ساله مطابق روش معمول کارگاهی صورت گرفت. میزان بقاء تخم های حاصله تا مرحله تفریخ تخم ها و نیز میزان بقاء لاروتا وزن ½-1 گرم، تحت تأثیر تیمارهای اسانس آویشن به میزان 70mg/L به مدت 30 دقیقه شستشوی روزانه با سه تکرار، و آب اکسیژنه با غلظت 500mg/L به مدت 35 دقیقه شستشوی روزانه با سه تکرار مورد سنجش قرار گرفت. مدت زمان تیمار آب اکسیژنه در طی ایام 140-70 درجه روز به 5 دقیقه کاهش یافت. گروه کنترل مثبت در معرض 2mg/L مالاشیت گرین به مدت 20 دقیقه شستشوی روزانه قرار گرفت و گروه کنترل منفی (شاهد) بدون هر گونه مداخله دارویی به کار گرفته شد. در این مطالعه میزان فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب مورد استفاده قبل و بعد از به کارگیری تیمارهای مذکور، شامل دمای 12-12/5 درجه سانتیگراد، اکشیژن mg/L؛9-8، دی اکسیدکربن mg/L؛2 ±7، آمونیاکمتر از 1mg/L درصد و درجه سختی 170mg/L بوده است. نتایج حاصله نشان داد که میزان تلفات تخم تا مرحله چشم زدگی، در گروه شاهد به طور معنی داری بیشتر از تیمارهای مورد آزمایش بود (p<0/05). به علاوه میزان تلفات در تیمار آویشن به طور معنی داری بیشتر از آب اکسیژنه ومالاشیت گرین بود (p<0/05). همچنینمیزان تلفات تخم بین تیمارهای آب اکسیژنه و مالاشیت گرین تفاوت معنی داری را نشان نداد (P>0/05). نتایج تلفات تخم از مرحله پشم زدگی تا تفریخ تخم نشان داد که 1)میزان تلفات گروههای تیمار به طور معنی داری کمتر از گروه های شاهد بوده است (p<0/05). 2)میزان تلفات در گروه تیمار آویشن در مقایسه با تیمارهای آب اکسیزنه و مالاشیت گرین، به طور معنی داری بیشتر بوده است (p<0/05). 3)میزان تلفات درگروه تیمار آب اکسیژنه به طور معنی داری کمتر ازگروه تیمار مالاشیت گرین بوده است (p<0/05). نتایج تلفات لارو تا وزن ½-1 گرم نشان داد که میزان تلفات لارو درگروه های تیمار آویشن و شاهد، بطور معنی داری بیشتر از گروه های تیمار آب اکسیژنه و مالاشیت گرین بوده است (p<0/05). نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که اگرچه استفاده از اسانس آویشن شیرازی، به میزان 70 میلی گرم در لیتر، موجب بقاء تخم و افزایش درصد تفریخ و بازماندگی لاروها تا وزن یک گرمی گردید، اما قابل رقابت با آب اکسیژنه و مالاشیت گرین نمی باشد.

آویشن شیرازی، اب اکسیژنهف مالاشیت گرین،تخم ولاروقزل آلای رنگین کمان