علیرضا مقدم - گروه پرورش و تولید طیور، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران- ایران
محمدامیر کریمی ترشیزی - گروه پرورش و تولید طیور، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران- ایران
شعبان رحیمی - گروه پرورش و تولید طیور، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران- ایران

به دنبال آشکار شدن جنبه های منفی استفاده از آنتی بیوتیک های محرک رشد در تغذیه طیور، استفاده از پروبیوتک ها به عنوان میکروارگانیسم هایی با اثرات مفید بر میزبان، مورد توجه فزاینده قرار گرفته است. به منظور بررسی تأثیر روش های مختلف تجویز پروبیوتیک در هچری بر عملکرد رشد، فاکتورهای خونی و سیستم ایمنی، تعداد 300 قطعه جوجه خروس گوشتی راس (308) در پنج گروه آزمایشی شامل شاهد و چهار روش تجویز به صورت تزریق به تخم مرغ، دهانی، افشانه و کلوآکی با 3 تکرار و 20 قطعه جوجه در هر واحد آزمایشی مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه گیری از خون به منظور بررسی فاکتورهای خونی در سن 40 روزگی انجام شد، همچنین عملکرد تولید و سیستم ایمنی پرنده ها تا سن 42 روزگی مورد بررسی قرار گرفت. روش های تجویز پروبیوتیک در هچری بر افزایش وزن روزانه در دوره پایانی، خوراک مصرفی در دوره پایانی و کل دوره، وزن نسبی بورس در 28 روزگی، پاسخ ایمنی سلولی به دی نیتروکلروبنزن در 28 و 38 روزگی (p<0/05)، وزن نسبی طحال در 42 روزگی، و افزایش وزن روزانه در کل دوره (p<0/01) تأثیر معنی داری داشت و نیز بر کلسترول و تری گلیسیرید پلاسما، هموگلوبین خون، عیار پادتن تولیدی علیه گلبول قرمز گوسفند، پاسخ ایمنی به فیتوهماگلوتینین، وزن نسبی طحال در 28 روزگی و وزن نسبی بورس در 42 روزی تأثیر معنی داری نداشت (p>0/05). به طور کلی تجویز زودهنگام پروبیوتیک به روش دهانی باعث بهبود عملکرد رشد جوجه های گوشتی می شود.

روش تجویز، پروبیوتیک، عملکرد، جوجه گوشتی