بررسی میزان سلنیوم مو و سرم گاوهای اطراف کارخانه های سرامیک سازی اصفهان- ایران

سلنیوم عنصری کمیاب و ضروری می باشد که از سوی دیگر یک عنصر بی ضرر نیز نبوده بلکه به عنوان یک عامل بسیار سمی نیز شناخته شده است و در ادرار، شیر و موی حیوانات قابل جستجوی می باشد. از شش گاوداری شیری کهبه ترتیب در شعاع های 0/1، 1/5 و 2/5 کیلومتری (دو گاوداری در هر شعاع) از منطقه کارخانه های صنعتی سرامیک سازی اصفهان واقع شده بودند و گاوداری کنترل واقع در شاعاع بیش از 15 کیلومتر از کارخانههای سرامیک سازی، تعداد 24 راس گاوشیری از هر کدام از شعاع های فوق به صورت تصادفی انتخاب شد. از هر گاو نمونه خون و مو گفته شد و میزان سلنیوم نمونه های اخذ شده سرم و مو توسط دستگاه جذب اتمی و در مقابل استانداردهای مناسب قرائت شد. نتایج نشان داد که میانگین میزان سلنیوم موی گاوان در فاصله 10 متری کارخانجات صنعتی سرامیک سازی، نسبت به گروه کنترل دارد افزایش معنی داری داشت (p<0/05) اما این میزان از میزان سلنیوم موی گاوان در فاصله 1/5 کیلومتری کارخانجات صنعتی سرامیک سازی به طور معنی داری کمتر بو (p<0/05). میزان سلنیوم مو و سرم در شعاع یک و نیم کیلومتری بیشتر از (p<0/05) میزان سلنیوم در بقیه فواصل و کنترل بود. با توجه به موارد مشاهده شده کمبود سلنیوم در مناطق تحت مطالعه و از آنجایی که نتایج نشان دهنده کمبود تحت درمانگاهی سلنیوم در منطقه می باشد چنین به نظر می رسد که علی رغم رسوب قابل پیش بینی سلنیوم ناشی از کارخانه های سرامیک سازی منطقه، کمبود سلنیوم برطرف نشده است. به نظر می رسد که میزان بالاتر سلنیوم در فاصله 1/5 کیلومتری به دلیل نحوه رسوب گردوغبار کارخانه های سرامیک سازی از دودکش های تعبیه شده در آنها باشد. هر چند در مناطق کارخانه های سرامیک سازی، مسمومیت با سلنیوم دور از انتظار نیست، ولی در منطقه تحت مطالعه به دلیل فراهم بودن زمینه کمبود سلنیوم، نه تنها مسمومیتی مشاهده نشد، بلکه چنین به نظر می رسد که تا حدودی کمبود سلنیوم محیط اطراف خود را مرتفع ساخته است. علاوه بر این، نتایج این تحقیق امکان بهره گیری از اندازه گیری میزان سلنیوم مو جهت بررسی وضعیت سلنیوم بدن را نیز نشان داد.

Keywords:

سلنیوم , کارخانه های صنعتی سرامیک سازی , گاو , سرم , مو