حافظعلی دلجو عیسی لو - کارشناس ارشد ژنتیک و اصلاح دام و طیور
مرادپاشا اسکندری نسب - دانشیار دانشگاه زنجان

به منظور مقایسه پارامترهای ژنتیکی، همبستگی ژنتیکی و محیطی صفات باروری از 85324 رکورد مربوط به صفات تولیدمثلی (فاصله گوساله زایی، روزهای باز و نرخ باروری) 20 گله ( 34680 دام) در پنج دوره شیردهی و سه منطقه آب وهوایی، سردسیر (استان آذربایجان شرقی)، معتدل (استان زنجان) و گرمسیری (استان یزد) طی سالهای 1364 تا 1389استفاده شد. برای پیدا کردن عوامل مؤثر بر روی صفات و مقایسات میانگینها با استفاده از رویه مدل خطی عمومی و آزمون دانکن نرم افزار SAS انجام شد. برای برآورد اجزای (کو)واریانس و پارامترهای ژنتیکی از مدل دام با روش حداکثر درستنمایی محدود شده بی نیاز از مشتق گیری به صورت تجزیه یک صفتی و چند صفتی، از مدل تکرارپذیری نرمافزار WOMBAT32 استفاده شد. در مدل مزبور اثرات گله- سال- فصل زایش و شکم زایش بعنوان اثرات ثابت و سن گاو در زمان زایش بعنوان متغیر کمکی در نظر گرفته شد. وراثتپذیری صفات باروری در محدوده 0/02 الی 0/075 برآورد شد. تفاوت معنیداری در بین همبستگی ژنتیکی مشاهده نشد ولی همبستگی فنوتیپی روزهای باز و نرخ آبستنی مناطق مختلف دارای تفاوت معنی داری (0/05>p) بود. همچنین نتایج نشان داد که تفاوت معنیدار در بین مناطق مختلف در صفات فاصله گوساله زایی و روزهای باز وجود دارد (0/01>p). صفت نرخ آبستنی در بین مناطق مختلف ایران تفاوت معنی داری دارد (0/05>p)).

پارامترهای ژنتیکی، مناطق، گاو هلشتاین، صفات باروری