مراد شعبان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد باشگاه پژوهشگران جوان بروجرد
محسن لک - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد
مجید عبدلی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه رازی کرمانشاه
فروزان خدایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد باغبانی

تنش خشکی از مهمترین عوامل کاهش دهنده رشد ریشه و اندام هوایی و همچنین عملکرد در گیاهان می باشد این تحقیق به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و کود نیتروژنی آغازگر روی صفات ریشه ای رقم نخود (Cicer arietinum L) انجام شد آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد تیمارهای آبیاری شامل شاهد (آبیاری کامل)، آبیاری محدود (آبیاری در زمان کاشت و اوایل گلدهی) و تنش خشکی شدید (بدون آبیاری) در کرت های اصلی قرار گرفتند تیمارهای کود نیتروژن و رقم شامل (مصرف کود و شاهد) همراه با چهار رقم آزاد، هاشم، ILC482 و توده محلی بیونیج فاکتوریل شد و در کرت های فرعی قرار گرفتند نتایج نشان داد که اثر تنش رطوبتی روی پارامترهای طول کل ریشه ها، طول ریشه های اصلی، حجم نسبت ریشه به ساقه و تعداد گره معنی دار شد اثر تیمار کود نیتروژن فقط روی وزن خشک ریشه ها ، نسبت ریشه به ساقه، تعداد گرهک و عملکرد دانه معنی دار شد. همچنین بین ارقام در تمامی صفات یاد شده به جز تراکم طول ریشه ها در سطح یک درصد تفاوت معنی دار وجود داشت . با افزایش شدت تنش خشکی تمامی پارامترهای ریشه ای به جز نسبت ریشه به ساقه کاهش یافت . افزایش نسبت ریشه به ساقه در شرایط تنش خشکی می تواند گیاه را از کم آبی نجات دهد.

تنش خشکی، ریشه، عملکرد ، کود نیتروژنه و نخود