حجت امرایی - کارشناس ارشد بانک کشاورزی لرستان
پیام پزشکپور - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

به منظور بررسی امکان کشت پاییزه نخود در شرایط دیم و مقایسه آن با کشت معمول (بهاره) و نیز بررسی ارقام مناسب در هر یک از فصل های کاشت این پزوهش در سال زراعی 87-1386 در شهرستان الشتر اجرا گردید . آزمایش دارای دو عامل فصل کاشت (پاییزه و بهاره) و ارقام (آزاد ، آرمان، هاشم، و توده محلی گریت) بود که به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. عملکرد دانه و اجزای عملکرد مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تتجزیه واریانس نشان داد تاثیر ناریخ کاشتف بر عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در واحد سطح، تعداد دانه در غلاف ، تغداد غلاف تک بذری در واحد سطح ، تعداد غلاف دو بذری در واحد سطح، تعداد غلاف در واحد سطح، وزن صد دانه معنی دار بود. در کشت پاییزه عملکرد دانه (1819/8 کیلوگرم در هکتار) تعداد غلاف در واحد سطح (669/3 غلاف در متر مربع)، تعداد دانه در واحد سطح (675 دانه در متر مربع) افزایش یافت همچنین ارقام مختلف اثر معنی داری بر روی عملکرد دانه، تعداد دانه در غلاف ، تعداد غلاف تک بذری در واحد سطح ، وزن صد دانه داشتند . بیشترین عملکرد دانه به میزان 2243/3 کیلوگرم در هکتار مربوط به کشت پاییزه و رقم آزاد بود . مطالعات همبستگی نشان داد که عملکرد دانه نخود با تعداد غلاف در واحد سطح (**0/9=r) ، تعداد دانه در واحد سطح (**0/93=r) رابطه مثبت و معنی داری داشت. با توجه به افزایش قابل توجه میانگین عملکرد در کشت پاییزه نسبت به بهاره و نیز وضعیت استقرار خوب محصول توصیه می شود این محصول در شرایط دیم الشتر به صورت پاییزه و با رقم آزاد که مقاوم به بیماری برق زدگی می باشد کشت شود.

نخود دیم، فصل کاشتف ارقام، عملکرد دانه ، اجزاء عملکرد