بهروز خضرلو - کارشناس ارشد واحد مطالعات و برنامه ریزی مدیریت ترویج و مشارکت مردمی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی
امین آقایی - مشاور رئیس سازمان و مسئول هماهنگی امور ترویجی و نظام بهره برداری سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی
کاظم فرجادنیا - کارشناس مسئول واحد مطالعات و برنامه ریزی مدیریت ترویج و مشارکت مردمی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی

تحقیق حاضر تحت عنوان " بررسی مشکلات و تنگناهای عشایر تحت پوشش طرح اسکان منطقه دشت شیبلوی شهرستان ماکو در استان اذربایجان غربی" با استفاده از رهیافت ارزیابی مشارکتی مسائل روستایی (PRA) به مطالعه و بررسی مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ناشی از ایجاد شهرک از دیدگاه عشایر و کارشناسان مربوطه پرداخته اس. روش تحقیق از نوع مطالعات ارزشیابی بوده و با استفاده از روش های مشارکتی صورت گرفته است . این تحقیق از نظر هدف کاربردی ، تصمیم گرا، نوعی ارزیابی سریع روستایی و از نظر چهار مقوله اکتسابی ، موضوعی ، نظارتی و ارزیابی از نوع ارزیابی مشارکتی روستایی بوده است. در جمع آوری اطلاعات علاوه بر مطالعات کتابخانه ای ف جستجوی بانک های اطلاعاتی و مشاهده از روش های مشارکتی نظیر : حلیل روند تاریخی ، نقشه کشی اجتماعی و منابع، ماتریس بندی، مصاحبه نیمه ساختارمند، نمودار ون، پیمایش مشترک، ماتریس تحلیل معیشت و حلیل میدان نیرو استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی اقشار پنج روستای مورد بررسی و کارشناسان مربوطه بوده و به دلیل کیفی بودن تحقیق و همچنین محدودیت های موجود نمونه هایی آماری به صورت کمیته های مشاوره ای و گروه های بررسی منابع با تجسم فضایی، پروفیل تاریخی، بررسی اقتصادی - اجتماعی ، بررسی تولید و فن اوری اجرایی و گروه بررسی مشکل و نتیجه گیری با همکاری گروه های اطلاعاتی سازماندهی شدند. اعتبار تحقیق از طریق پرسشگری و مباحث توسعه روستایی و روایی ان با استفاده از یک گروه تحقیقاتی چند تخصصی با استفاده از روش های مختلف برای سنجش یک موضوع خاص و یکسان و با استفاده از روش های یکسان با گروه های مختلف افراد تقویت و تضمین گردید. در جمع بندی نتایج و یافته های پژوهش حاضر از تکنیک SWOT استفاده شده و نتایج حاکی از آن بوده است که مشکلات عشایر در بخش کشاورزی علاوه بر عدم اگاهی آنان از اصول کشاورزی ، شامل مشکلات آبیاری زمین های زراعی و عدم تسطیح اراضی کشاورزی بوده است. همچنین عدم تکمیل واحدهای مسکونی و آغل های دامی ، مشکل آب آشامیدنی و دوری از مرتع قشلاقی به عنوان نقاط ضعف و از جمله علل عدم استقبال عشایر از سایت اسکان شیبلو ذکر شده اند علاوه بر این کارشناسان و مدیران اداره کل امور عشایر محدودیت های اساسی طرح اسکان در شهرک را در ابعاد فرهنگی (تحریک و تحریض عشایر، مشکل اجتماعی و عدم مشارکت) ، اقتصادی (کوچک بودن زیربنا، بلاتکلیفی سرمایه گذاری در روستا) ، عمرانی (عدم تکیمل واحدهای مسکونی و آغل ها) مدیریتی و برنامه ریی (تغییر سیاست ها ، مدیریت ها و انبوه سازی) دانسته اند. به طور کلی محدودیت اساسی طرح اسکان عشایر دشت شیبلو عدم مشارکت ، به مثابه حلقه گمشده برنامه فوق شناخته شده است. در نهایت در سه بخش مدیریت و برنامه ریزی، فعالیت های عمرانی شهرک و در بخش کشاورزی پیشنهاداتی چند در جهت رفع موانع و مشکلات موجود و احتمالی ارائه شده است.

رهیافت ارزیابی مشارکتی (PRA)، عدم آگاهی عشایر از اصول کشاورزی، محدودیت های طرح اسکان