زهره قاسمی - دانشجوی کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه سمنان
رحمان سعادت - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه سمنان

این تحقیق به بررسی رابطه میان بازده سهام (شاخص قیمت سهام) و ارزش های افزوده شرکت های فعال در بورس در سه بخش صنعت، کشاورزی و خدمات می پردازد. به این منظور داده ها به صورت فصلی در دوره زمانی 1388-1374 در نظر گرفته شده است. برای انجام تحقیق از روش حداقل مربعات معمولی و خود رگرسیون برداری استفاده شده است. نتایج حاصل از حداقل مربعات معمولی نشان می دهد که میان شاخص قیمت سهام و ارزش افزوده 0به قیمت جاری) در هر سه بخش به صورت مجزا رابطه وجود دارد. نتایج آزمون مانایی نشان می دهد که متغیرهای مورد نظر در سطح مانا نیستند ولی با یک بار تفاضل گیری مانا می شوند. کاربرد الگوی VAR با متغیرهای تفاضل یافته باعث از بین رفتن اطلاعات بلند مدت می گردد.انگل و گرنجر نشان دادند که در صورت وجود همجمعی بین متغیرها می توان از الگوی تصحیح خطای برداری VECM استفاده کرد.نتایج به دست آمده از این الگو نشان می دهد که ارزش افزوده بخش صنعت و خدمات تمایل به حرکت به سمت بلند مدت دارند که سرعت تعدیل ارزش افزوده بخش خدمات بیشتر است. جهت بررسی پویایی رفتار از دو معیار عکس العمل آنی و تجزیه واریانس استفاده می کنیم. نتایج حاصل از عکس العمل آنی نشان می دهد تنها عکس العمل ارزش افزوده ی بخش کشاورزی به ایجاد تکانه در خود ارزش افزوده ی بخش کشاورزی منفی است وواکنش متغیرهای ارزش افزوده بخش صنعت و خدمات و بازده سهام به ایجاد تکانه در سایر متغیرها مثبت است. نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس را به طور خلاطه می توان این طور گفت که تأثیر بازده ی سهام بر ارزش افزوده ی بخش کشاورزی با افزایش دوره، افزایش می یابد اما تأثیر بازده ی سهام بر ارزش افزوده ی بخش صنعت و خدمات با افزایش دوره کاهش می یابد ولی تأثیری که بازده سهام بر بخش صنعت و خدمات دارد خیلی بیشتر از بخش کشاورزی می باشد.

بازده سهام، ارزش افزوده اقتصادی، مدل تصحیح خطای خود رگرسیون برداری، حداقل مربعات معمولی