مدل سازی تغییرات تراز سطح آب سالانه دریاچه ارومیه با استفاده از مدلهای خطی سری زمانی

پیشبینی مؤلفه های مؤثر در تحلیل سامانه های منابع آب یکی از موارد اساسی در طراحی، بهره برداری و مطالعات مربوط به این منابع به شمار می آید. در این مطالعه داده های سری زمانی متوسط سالانه تراز سطح آب دریاچه ارومیه در طی سالهای 1391-1352 جهت مدل سازی و پیشبینی با استفاده از مدلهای خطی سری زمانی، مورد بررسی اولیه قرار گرفت. در این راستا روند، تصادفی بودن، نرمال بودن و همگنی سری زمانی مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان دهنده ی روند کاهشی معنی داری در سری زمانی بود. جهت حذف روند از سری زمانی اولیه از روش تفاضلگیری استفاده شد و روند کاهشی سری زمانی از بین رفت و داده های فاقد روند، با استفاده از توابع تبدیل نرمال، به داده های نرمال تبدیل شد. داده های نرمال و ایستا با استفاده از مدلهای آرما مورد بررسی و مدلسازی قرار گرفت و با توجه به معیار آکاییکه کمتر، مدل (0,1) ARMA به عنوان مدل برتر شناخته شد. جهت بررسی مدل منتخب، از معیار RMSE استفاده شد. همچنین جهت بررسی صحت سنجی و اطمینان از پیشبینی مدل، 5 داده از انتهای دوره آماری حذف گردید و سپس با استفاده از مدل منتخب، این 5 سال حذف شده پیشبینی شد و ضریب همبستگی بین داده های نمونه و پیشبینی شده، نشان دهنده دقت قابل قبول مدل بود و سطح آب دریاچه ارومیه تا سال 1403 در مقیاس سالانه پیشبینی شد.

Keywords:

مدلسازی سریهای زمانی , تراز سطح آب , دریاچه ارومیه , مدلهای خانواده ARMA