مهدی زارع تبریکی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئودزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر،
مهدی روفیان نائینی - استاد یار گروه مهندسی ژئودزی، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی،

مطالعاتی که در تعیین موقعیت ماهواره ای انجام شده است نشان میدهد که تغییرات روزانه و در سریهای زمانی موقعیت پیوسته GPS تصادفی است و عدم وابستگی زمانی در مورد آن غیر واقع بینانه است. بنابراین؛ به منظور تشخیص عدم قطعیتهای واقعی جهت برآورد پارامترها، لازم است که نویز در داده های GPS بدرستی تعیین گردد. با فرض اینکه نویز موجود در سری زمانی موقعیت فقط نویز سفید است میتوان با افزایش تعداد اندازه گیریها آن را به مقدار قابل توجهی کاهش داد. از اینرو؛ دستیابی به پارامتری که بتواند عدم قطعیتهای صحیح سرعت ایستگاههای دائمی GPS را بیان کند، مورد نیاز است. هدف از این مقاله بدست آوردن تغییرات ارتفائی با استفاده از داده های 5 ایستگاه دائمی GPS شهرستانهای ( اهر، خواجه، برمین، کلیبر، تبریز) که نتایج نهایی با استفاده از نرم افزار MATLAB بدست آمده است و همچنین با استفاده از داده های خط ترازیابی دقیق ADAE که در دو مرحله از سالهای 1989 و 2005 توسط سازمان نقشه بردای کشور انجام گرفته است و این پردازشهای نهایی با استفاده از نرم افزار EXCEL به عمل آمده است. مقایسه نتایج از هر دو داده ها ( GPS و ترازیابی دقیق ) نشان میدهد فرونشست جزئی 1.88 میلیمتر در شهرستان اهر وجود دارد و این پردازشها را میتوان با روش INSAR و سایر روشهای دیگر انجام داد. با توجه به لرزه خیز بودن منطقه مورد مطالعه (اهر) و وجود آبهای زیرزمینی فراوان و عدم برداشت نامناسب ازآبهای زیرزمینی و ته نشین شدن مواد آبرفتی مجموعه ای از عوارض را ایجاد کرده است؛ لذا استفاده از داده های ترازیابی دقیق و داده های GPS برای اولین بار میزان فرونشست در منطقه اهر مورد مطالعه قرار گرفته است که میتوان آنها را بر اساس شاخصهای ارائه شده از نظر منابع آب مورد مطالعه قرار داد تا نتایج حاصل از این طرح باعث راهنمایی مهم و کار آمد در مدیریت پروژه مذکور و ارگانهای ذیربط و مراکز تحقیقاتی گردد.

ایستگاههای دائمی GPS ، خطترازیابی دقیق، MATLAB ، INSAR ، ADAE