سید محمد حسین ذاکری - عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز

امروزه که گروهی از متخصصین از مهندسی سازه به عنوان هنر نام می برند و تعبیر "هنر مهندسی سازه" مورد استفاده قرار می گیرد جا دارد که یکی از مسائل و دغدغه های اصلی رشته های هنری یعنی اقتباس و تقلید نیز در این راتباط مورد توجه قرار گیرد مباحث مربوط به هنر ، اقتباس و تقلید (میمسیس) همواره در ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر قرار داشته اند از آن زمان که سقراط و افلاطون و ارسوط هنر را تقلیدی از طبیعت معرفی کردند و واژه میمسیس را در حوزه هنرهای دیداری چون نقاشی و مجسمه سازی بکار بردند زمینه های تفکر در این تعریف قابل تامل از هنر مهیا گردید. در هر صورت چه معماری و مهندسی سازه ، هنر فرض شود و چه رشته ای کاملا منفی تصور شود نمی توان جایگاه انواع تاثیرپذیری ها و حتی تقلیدهای از طبیعت و محیط پیرامون را در پیشبرد این حرفه در طول تاریخ نادیده گرفت. بر اساس دسته بندی پروفسور انتونیادس انواع تقلیدها و اقتباس هایی که در رشته معماری قابل مطالعه است را بر اساس سرچشمه انگیزش می توان به سه دسته کلی طبقه بندی کرد : 1) تقلید مبتنی بر پیشینه تاریخی که بر اساس تاثیرپذیری از سبک های تاریخی صورت می گیرد 2) تقلید و الهام مبتنی بر طبیعت و محیط پیرامون 3) تقلید مبتنی بر آثار دیگر هنرمندان و معماران. در این مقاله ضمن اشاره ای مختصر به نقشی که هر یک از این انواع تقلید می توانند در نوآوری های مهندسین سازه و معماران داشته باشند به طور خاص به بررسی عمیق تر گونه دوم یعنی «الهام از طبیعت و محیط پیرامون» پرداخته می شود و به جایگاه این نوع از تقلید در پرورش خلاقیت های سازه ای اشاره می شود تقلید از طبیعت به دو گونه «برداشت سطحی» و «برداشت متفکرانه» تقسیم خواهد شد تا با تعاریف خاص نگارنده از هر کدام از انها به طور مجزا و با ذکر نمونه هایی عملی از هر کدام به نقشی که هر یک از این دو نوع برداشت می توانند در پیشبرد خلاقیت های سازه ای معماران و مهندسان ایفا کنند اشاره شود.

اقتباس و تقلید، طبیعت، سازه، خلاقیت، برداشت سطحی، برداشت متفکرانه