سحر خدابخشی - مربی موسسه آموزش عالی گنجینه هنر و معماری (غیرانتفاعی - غیردولتی) گروه معماری کرمانشاه
حمید حدودی - دانشجوی کارشناسی موسسه آموزش عالی گنجینه هنر و معماری (غیرانتفاعی - غیردولتی) گروه معماری کرمانشاه

با افزایش نرخ جمعیت در نقاط شهری چه از طریق زاد و ولد و چه از طریق مهاجرت به شهرها از جمله مراکز استان ها دیگر خانه های سنتی با فضاهای گسترده که متناسب با اقلیم بودند جوابگوی نیازهای جمعیت نبوده از این رو ایجاد واحدها و مجتمع های مسکونی با فضاهای بهینه و متناسب با تعداد نفرات خانوار و هماهنگ با اقلیم می تواند پاسخ گوی مناسبی برای افراد بدون مسکن و کم درآمد باشد زیرا عدم دسترسی به مسکن مناسب و مسکن خارج از استاندارد بطور مستقیم و غیر مستقیم علاوه بر آثار زیان بار روحی باعث از هم گسیختگی اجتماعی شده و پیامدهای اجتماعی چون بزه کاری ، جرم، نقض قوانین و مقررات را به دنبال دارد و بر کلیه شئونات زندگی بشر تاثیر می گذارد حال این سوال مطرح می شود که آیا می توان الگوی بهینه ای برای مسکن ارائه کرد که تمام نیازهای انسان در آن براورده شده باشد و آرامش را به او هدیه دهد و چه مواردی باید برای رسیدن به آن رعایت گردد . هدف این پژوهش می کوشد تا تاثیرات عواملی چون کالبد ، روابط فضایی، اقتصاد ، اقلیم، مسائل روانی را برای الگوی مسکن بهینه در منطقه سرد و کوهستانی مورد ارزیابی قرار داده و در رسیدن به الگوی مناسب با شناخت وضع موجود نقاط ضعف و قوت ها را بررسی و در نهایت راهکارهای مناسب را ارائه دهد. در این مقاله روش تحقیق تحلیلی توصیفی است و با تحلیل اطلاعات بدست آمده به ارائه دستورالعمل و الگوی بهینه طراحی در اقلیم سرد و کوهستانی می پردازد. نتیجه این بررسی ها نشان داد که اگر مسکنی بخواهد مسکن بهینه باشد باید تمامی موارد از قبیل (همجواری ها- سرانه هاف اقلیم- شبکه دسترسی- امنیت- هویت سازی- مکان یابی - محیط زیست - سیمای شهری) از نظر شهرسازی و همچنین نوع مصالح و سازه متناسب با اقلیم (با توجه به استحکامشان در برابر نزولات جوی و دارای ظرفیت حرارتی بالا و ...) و از نظر واحد همسایگی (با بررسی های شکلی، پلان مربع شکل و متناسب با فضای مفید مورد نیاز ساکنین و ...) و از نظر اقتصادی ، اعتقادی، کالبدی، فضایی و روانی متناسب با فرهنگ مردم منطقه باشد.

الگوی مسکن بهینه، روابط فضایی، اقتصاد، اقلیم