مهسا معانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب
فرح حبیب - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

توسعه سریع شهر ها بدون برنامه ریزی کالبدی و اجتماعی صحیح موجب نابسامانی و ناهنجاری هر چه بیشتر شهر ها می شود؛ بدین صورت که هر روز بر بافت شهری ما تکه ای افزوده می شود بدون آنکه به تاثیر و تاثرات آن توجهی شود. هر شهری به سبب پیشینه خود به صورت تصویری در ذهن شهروندانش وجود دارد که هر چه تصویر ذهنی شهروندان از شهرشان شفاف تر و به یکدیگر نزدیک تر باشد، آن شهر با هویت تر است. شهر باهویت سکونتگاه روح یکایک شهروندان شهر است و شهری است که مردمان آن نه تنها به بودن در آن افتخار می کنند بلکه در جهت توسعه و پیشرفت آن می کوشند و برای هر تکه از خاکش ارزش قائلند و مایلند در مدیریت و توسعه شهرشان سهیم باشند. بدین صورت توسعه و تداوم حیات شهر اسلامی در گرو هویت مندی یکایک شهروندان مسلمان شهر می باشد. بهره گیری از الگوهای اسلامی و ایرانی موفق در معماری غنی پیشین این مرز و بوم در راستای توسعه امروزی شهر ها نقش یسزایی خواهد داشت. شهر قزوین به سبب داشتن پیشینه تاریخی درخشان،که پیش مکتب اصفهان در شهرسازی نیز می باشد در گذشته خودهمچون بسیاری از شهرهای اسلامی ایرانی دارای فضاهای اجتماعی گسترده ای بوده است که امروزه کم و بیش اثری از آنها نمیبینیم. حال آنکه این فضاها که اغلب نیز رنگ و بوی مذهبی داشته اند بستر حضور همه جانبه مردم در شهر بوده اند و نقطه درخشان هویت مندی یک شهر اسلامی به شمار می رفته اند. در این مقاله بر آنیم تا ضمن روشن نمودن ابعاد مختلف هویت در ارتباط با حیات شهر به معرفی شاخص های هویت مندی شهر اسلامی قزوین بپردازیم که ضامن تداوم حیات آن نیز هستند.

هویت، شهر اسلامی، حیات شهر، قزوین