لیدا امین آذر - کارشناس ارشد معماری. مربی و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه، دانشکده هنر و معماری، ارومیه، ایران

فرهنگ، روابط اجتماعی و تاثیر آن بر کالبد معماری، قابلیت بوجود آوردن مرزهای معماری را داراست. از طرفی رابطه اجتماعی و فرهنگی در فضا اتفاق می افتد. بنابراین فضا مجموعه ای از روابط اجتماعی و فرهنگی میان گروه خاص و مکان خاص را در بر می گیرد. بر این اساس می توان اظهار نمود که انسانها همواره با ایجاد فضاهای جمعی در شهر، نیاز ذاتی خود به برقراری روابط اجتماعی را برآورده کرده اند. فضای جمعی که فرصتی برای تعامل و تجربه در میان افراد مختلف است، پاسخ به این نیاز انسانی در جوامع شهری محسوب می شود. فضاهای اجتماعی، از آنجا که نقش انتقالدهنده خاطرات برای نسلهای فعلی و آینده را دارند، در هویت شهر و ارتقا فرهنگی آن موثرند. هدف از پژوهش حاضر بررسی و پرداختن به مفهوم فضای جمعی و هویت و جایگاه آن در جهان شرق و غرب می باشد. در این راستا با ارائه مستندات مرتبط با تحقیق و با استفاده از روش تحقیق تحلیلی و توصیفی، دو مسیر اصلی دنبال می شود: اول، به مفهوم شناسی فضای جمعی و تبیین ویژگی های معماری آن و دوم، تبیین خط سیری که روابط اجتماعی شهری را به ایجاد فضای جمعی معماری پیوند می زند، پرداخته می شود. مطالعه فضاهایی با این عملکرد، از دوران کهن تا کنون، گویای آن است که همواره فضاهای جمعی همچون دیگر اندام های موثر و کارکردی، در حیات جاری شهر، حضوری موثر دارند. از سوی دیگر نیز رشد شهرهای امروزی در خواستی قوی و جدی برای ایجاد محیط های اجتماعی و فیزیکی منسجم، را ظاهر کرده است.

تعامل، اجتماعی، فضا، معماری، شهرسازی