ابراهیم امیرکلایی - عضو هیئت علمی واحد سوادکوه، گروه باستان شناسی سوادکوه
مهرافروز محمد خانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل؛

تحلیل سنتز نوستالژی و نماد در تعزیه و معماری با رویکرد هویت اسلامی ایرانی موضوع این پژوهش است. اهمیت این موضوع از آن روست که با بازشناسی روند متجانس نوستالژی و نماد، علاوه بر شناخت نگرش ها و رویکردهای متفاوت می توان با هدف بررسی عوامل سازنده یا تداعی کننده هویت در بطن معماری و در ارتباط با فرهنگ، به تعریف شاخص ها و معیارهایی مفهومی و کالبدی به روایت تاریخ، هنر و فلسفه پرداخت، تا از این طریق نشانه هایی از تداوم و پیوستگی در هویت معماری معاصر با توانایی بازیابی گذشته ای درخشان شکل بگیرد. این مطالعه در حیطه تحقیقات بنیادین و بر اساس روش استدلالی و قیاسی است. که با گردآوری اطلاعات از طریق اسنادی و مشاهده ای در نمونه حسینیه مجتهد اردبیل و به روش پیمایشی- تحلیلی بررسی گردیده است، ضمن آنکه ابزار گردآوری داده ها فیلم وعکس بوده است. چهارچوب نظری این تحقیق بر اساس نماد و مفاهیم آن در ادبیات و فلسفه در رویکردین مادگرایانه با تاکید بر نوستالژی و امتزاج این مقوله با مقوله هویت می باشد که مبنی برهم نهادی موتیف های نوستالژیک در گذار از نماد به هویت یک انسان و یک جامعه در ساختار فولکلور - آیینی مذهبی می باشد. نهایتاً تحلیل اطلاعات موجود نشان می دهد که دو شاخص کلی عناصر کالبدی و عناصر تزئینی در حسینیه مجتهد اردبیل به عنوان شاخص های ماهوی تاثیر گذار در کنار دو بعد کلی هویت پدیداری و هویت حقیقی؛ معیارهایی نوستالژیک از هر نماد را معرفی می نمایند که ترجمان آن در معماری بنا بر مفاهیمی چون فرم، شکل، تناسبات، هندسه، رنگ، بافت و ...به وضوح قابل مشاهده می باشد.

نوستالژی، نماد، هویت، تعزیه و معماری، حسینیه مجتهد اردبیل