فرزانه درگی - دانشجو کارشناسی ارشد پژوهش هنر خراسان رضوی ، نیشابور ، دانشگاه هنر
فرزانه فرخ فر - استادیار ، خراسان رضوی، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا باوندیان - استادیار ، خراسان رضوی، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد

رشد هوشمند شهری پاسخی به افزایش جمعیت ، تمرکز زدایی شهرها و گسترش افقی حاشیه نشینی در شهرها است با بررسی الگوهای رشد شهری داراب مشخص شد که الگوی توسعه شهری به سمت رشدی افقی و پراکنده کشیده شده است و در حالی که محدوده شهری دارای گسترش می یابد رشد جمعیت در بافت های قدیمی و تاریخی شهر کاهش یافته است به این ترتیب سرمایه های معنوی قابل توجهی این شهر از جمله مسجد جامع داراب در انزوا قرار می گیرد که نشان دهنده ضرورت تحقیق و ارائه الگویی مناسب در جهت رشد سازنده با حفظ ویژگی های معماری اسلامی است. مبنای مطالعات بر روش توصیفی - تحلیلی و از نوع کاربردی است هدف از این تحقیق طراحی الگویی جهت تبیین رشد هوشمند شهر دارای بر پایه نظم فراکتال با محوریت مسجد است پرسش اصلی تحقیق بر این اساس است که چگونه می توان مدلی بر پایه نظم فراکتال در معماری شهری ارائه کرد که منجر به رشد هوشمند شهری بر اساس الگوی شهر اسلامی شود؟ در این راستا این فرضیه را مطرح می سازد که الگوی شهر اسلامی بر اساس رشد هوشمند شهری می تواند نوعی نظم فراکتال بر محوریت مسجد باشد که در تقابل با رشد افقی شهرهاست به جهت اثبات فرضیه تحقیق ابتدا به طور اجمالی به ذکر موقعیت جغرافیایی شهر داراب و معرفی مسجد جامع داراب پرداخته شده و سپس الگوی منفی و افقی رشد شهر داراب در سال های اخیر بررسی شده است و در ادامه شهر اسلامی به عنوان نیاز دینی بررسی شده و در پایان الگوی پیشنهادی ارائه شده است نتیجه پژوهش نشان می دهد که بر پایه نظم هندسی فراکتال می توان الگوی جدیدی از تعامل ساختاری در جهت رشد هوشمند شهر اسلامی با مرکزیت مسجد طراحی کرد.

رشد هوشمند شهری، گسترش افقی شهر، شهر اسلامی، نظم فراکتال، شهر داراب، مسجد جامع داراب