سارا زهری - داتشجوی دکتری دانشگاه علوم و تحقیقات،

بناهای تاریخی هر شهری نشانگر فرهنگ و هویت مردم آن می باشد . بنابر این شناخت و حفظ آن ها دارای ارزش بسزایی می باشد. از جمله این آثار، خانه های تاریخی می باشند که اطلاعات با ارزشی از هویت یک ملت را برای نسل بعد نمایان می سازند. با توجه به ارتباطات اقتصادی و سیاسی گیلان با اروپا در این دوره فرهنگ گیلان به ویژه شهررشت تا حدودی تحت تاثیر غرب قرار گرفت فرضیه این پژوهش این است که در این دوره به دلیل آشنایی با غرب، هنر تزئینات گچبری خانه ها نیز از این آشنایی متاثر گردید پرسش هایی در این مورد مطرح می باشد از جمله آنکه آشنایی با غرب چه تغییراتی درنقوش گچبری خانه های گیلان ایجاد نمود و چه نقوشی ازعناصر تزئینی غرب وارد تزئینات گچبری خانه ها گردید. . در این تحقیق پس از نگاهی گذرا به اوضاع سیاسی و روابط ایران و غرب در دوره قاجار و تاثیر آن بر فرهنگ جامعه ایران و شهر رشت دراین بازه زمانی، تاریخچه ی نقوش تزئینی در سه بخش ایران باستان، اسلامی و غربی از نظر اشکال و معانی مورد بررسی قرار می گیرد. .سپس با انتخاب چند نمونه از خانه های دوره قاجار در شهر رشت به تحلیل نقوش گچبری آن ها پرداخته می شود، تا گونه های مختلف تزئینات شناسایی شود و مشخص گردد که تا چه حد در این دوره تزئینات غربی بر آن ها تاثیرگذار بوده است. روش تحقیق به صورت تاریخی تفسیری است. در این پژوهش تحلیل از طریق مطالعه تطبیقی بین نمونه های تزئینات گچبری خانه های گیلان در دوره قاجار و نقوش کهن منطقه گیلان و نقوش اسلامی و تزئینات غربی صورت می گیرد. بر اساس بررسی های انجام شده به طور کلی گچبری های این خانه ها را می توان به سه دسته کهن، اسلامی وغربی تفسیم نمود.

رابطه ایران و غرب، دوره قاجار، گچبری ، تزئینات غربی