فائزه یزدانی - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
آنوشا کیا - کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشگاه بین الملل امام خمینی (ره) قزوین

این مقاله در پی آن است که با استناد به کیفیت رابطه انسان و محیط، چرایی و خاستگاه حضور خلونگاه های معماری را بیان نماید. بنابراین در این راستا با روش کیفی و با روش تحقیق تحلیلی- توصیفی، بعد از بیان مبانی و رویکردهای موثر در فهم موضوع و بررسی آن از منظر دیدگاه های مختلف، به تحلیل آن در نمونه هایی پرداخته می شود، که هر یک به نحوی در ایجاد کیفیتی حقیقی در فضای معماری تاثیر گذار بوده اند. نتایح بدست آمده نشان می دهد که چگونه جستجوی کیفیتی حقیقی و خالص در فضا که بر خاسته از هماهنگی خلوتگاه های معماری با خواست های سرشتی انسان است، در برخی از رویکردهای معاصر به برداشت های ظاهری از خلوت و در برخی دیگر به ارجاع های مفهومی عمیق نسبت یه آن تغییر یافته است. ادراک مفهوم خلوت در معماری و شناسایی معیارهای تعریف کننده آن زمینه ای را جهت ارزیابی کیفی این رویکردها فراهم می کند. از این رو، این مقاله بحث خود را در پاسخ به این پرسش ها طرح می نماید که "خلوت چیست، چگونه در معماری ایرانی ظهور می یابد و ساکنان این فضاها چگونه به آن پاسخ می دهند؟"

مفهوم خلوت، فرهنگ ایرانی، بوم شناختی ایرانی، فضای معماری