رضا گل وردزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد پدافند غیر عامل
حبیب الله سهامی - استادیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر
سید موسی پور موسوی - رئیس موسسه آموزش عالی علمی کاربردی شهرداری تهران
محسن ساسانی - معاون امور زیربنایی سازمان پدافند غیر عامل

تاکنون بیش از 67 هزار هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد با جمعیت هشت و نیم میلیون نفر در 383 شهر و بیش از 39 هزار هکتار سکونتگاه غیر رسمی با جمعیت 4 میلیون و 800 هزار نفر در 52 شهر کشور شناسایی شده است. وجود ناکارآمدی ساختاری این بافتها در خدمات رسانی به مراجعان و ساکنین در زمان عادی زنگ خطر را برای مدیریت شهری و دولت به صدا در میآورد که این بافتها در زمان بحرانهای طبیعی و انسانساخت موجب تلفات گسترده و بروز خسارات سنگین میشوند. لذا در این مقاله با تاکید بر نقاط ضعف استخراج شده از مدل SWOT ناکارآمدی این بافتهااثبات شده و ضرورت توجه به این پهنه کلانشهرها از منظر پدافند غیر عامل توجیه میگردد. استنتاج در مطالعات انجام شده نگارندگان، نشانگر آنست که این پهنه از کلانشهرها علاوه بر نیاز به تدوین برنامهای مدون در حوزه پدافند غیر عامل و مدیریت بحران نیازمند تخصیص حمایتهای دولت و مدیریت شهری است تا با تولید فضای امن، تراکمزدایی جمعیتی، اصلاح شبکه معابر، کاهش زمان دسترسی به مراکز درمانی و بارگذاری کنترلشده جمعیت در بافتهای تخلیه شده برخی کلانشهرها ضمن ارتقاء سطح زندگی برای ساکنان، در زمان کم بتوان حداقلهای لازم جهت ایجاد امکان تداوم فعالیتهای ضروری در زمان بحران و همچنین تسهیل در مدیریت بحران که پایه تعریف پدافند غیر عامل را تشکیل می دهند، قبل از وقوع حادثه فراهم کرد.

پدافند غیرعامل، بافتهای فرسوده، کلانشهرها، برنامه ریزی استراتژیک، امنیت