راحله فرازمند - کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی گروه معماری، همدان،

توجه به فضاهای عمومی شهری به عنوان عاملی ضروری در برنامه های توسعه شهری و یکی از مهم ترین عناصر شهری است به طور ی که شهر، اساساً توسط آن معرفی می شود. فضای عمومی فضایی است که عموم شهروندان حق ورود و حضور در آن را بدون هیچگونه محدودیتی دارا می باشند. موضوع تولید، تقویت و توسعه فضاهای شهری مناسب، فعال، پویا و زنده به عنوان یکی از اهداف راهبردی ارتقای محیط همواره درصدر کار برنامه ریزان و طراحان شهری قرار داشته است. فضاهای عمومی شهری به مثابه یکی از اجزای اساسی ساخت کالبدی شهر دارای مفهوم عمومی و اجتماعی است، اما این مسئله در شهرهای جدید و معاصر ما، دستخوش بی هویتی، نابسامانی فضایی کالبدی و طراحی نامناسب هستند. مقاله حاضر تلاشی در جهت بررسی و شناسایی جنبه اجتماع پذیری فضاهای عمومی شهری که به عنوان یکی از شاخص های توسعه شهری است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی می باشد. بدین صورت که ابتدا به بررسی ادبیات مربوط به فضای عمومی و اهمیت آن در شهر و نیز به بحث اجتماع پذیری فضاهای عمومی و تعاریف و مفاهیم مرتبط با آن پرداخته، سپس ارتباط میان این دو را مورد بررسی قرار می دهد که در نهایت چارچوب نظری تحقیق را در قالب مدلی جامع ارائه می دهد. بر اساس نتایج تحقیق، عواملی که موجبات فعال سازی فضای عمومی شهری به لحاظ اجتماعی را فراهم می سازند، می توان از دو بعد کالبدی و کارکردی مورد ارزیابی قرار داد. فضای عمومی در شهر عاملی است که سلامت روابط آدمیان را متضمن می شود، همکاری و تعاون آنان را میسر می دارد و در واقع صحنه ای است که در آن درام زندگی صورت می پذیرد. در واقع فضاهای عمومی شهری ارتباط نزدیک و قوی با شکل گیری مفهوم شهروندی دارد.

فضای شهری، فضای عمومی، تعاملات اجتماعی، توسعه شهری