آذر باتمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشگاه ملایر،
محبوبه ضرابی - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه ملایر،
زهرا وارسته خانلری - مربی گروه علوم خاک دانشگاه ملایر،

اصلاح خاکهای آلوده به فلزات سنگین جهت جلوگیری از ورود آنها به چرخهی غذایی انسان امری ضروری است. به منظور بررسی اثر اصلاح کنندههای آلی و معدنی در خاک آلوده معدن سرب آهنگران ملایر آزمایشی در قالب طرح کاملاتصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل سه تیمار آلی ورمیکمپوست گاوی، سبوس گندم و کود گاوی و سه تیمار معدنی زئولیت، دولومیت و فلدسپات بودند، که در سطح 4 درصد وزنی به خاک اضافه شدند. از خاک شاهد نیز استفاده شد. نتایج دادهها بعد از 121 روز انکوباسیون نشان دادند که میانگین pH و غلظت روی فراهم در تیمارهایآلی بالاتر از تیمارهای معدنی بود. همچنین تیمار فلدسپات کمترین و تیمار ورمیکمپوست گاوی بیشترین غلظت روی فراهمی را نشان دادند. از آنجایی اصلاح کنندههای ورمیکمپوست گاوی و سبوس گندم باعث افزایش معنی دار فراهمی روی در خاک آلوده معدن سرب شدهاند میتوان از این اصلاح کننده جهت خارج نمودن روی از خاک به کمک کاشت گیاه استفاده نمود. گونههای غالب در روز 121 در همه خاکهای تیمار شده Zn+2 و ZnSO4 آبی aq بود و کانی کنترل کننده نیز کلرو پیرومورفیت و هیدروکسیل پیرومورفیت بدست آمد

اصلاح کنندههای آلی و معدنی، معدن سرب آهنگران، زیست فراهمی روی و گونهبندی