زهره الزهرا روحی پور - دانشجوی دکتری آموزش محیط زیست دانشگاه پیام نور تهران جنوب
احسان تمسکی - کارشناس ارشد بیابانزدایی ، دانشگاه هرمزگان
سیده مریم طاهرزاده موسویان - دانشگاه گیلان دانشکده منابع طبیعی ، گروه جنگلداری
محمد شیخ کانلوی میلان - دانشگاه گیلان دانشکده منابع طبیعی ، گروه جنگلداری

باتوجه به قرار گرفتن ایران درکمربند بیابانی جهان، بی نظمی های بارش، خشکسالی های متعدد و ضعف و زوال پوشش گیاهی یکی ازمخاطرات جدی که هر ساله سبب بروز خسارت های فراوانی در بخش های مختلف می گردد، بروز پدیده طوفان های گرد و غبار است. در اینتحقیق ضمن بررسی مکانی هر یک از عناصر اقلیمی موثر بر طوفان های گرد و غبار، به بررسی امکان ارائه مدلی برای پیش بینی طوفان هایگرد و غبار با دو منشاء نزدیک و خارج از ایستگاه پرداخته شده است. بدین منظوربا توجه به داده های سازمان هواشناسی کشور طی سالهای 2002 2002 در 11 ایستگاه سینوپتیکی جنوب وجنوب شرق کشور، عناصر اقلیمی تاثیر گذار بر این پدیده شامل رطوبت نسبی، -دما، بارش و سرعت باد به همراه ارتفاع ایستگاه سینوپتیکی به عنوان متغییر مستقل و هریک از طوفان های گرد و غبار با منشاء نزدیک وخارج از ایستگاه به عنوان متغییر وابسته در نظر گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که بیشترین فراوانی گردوغبارمربوط به سواحل جنوبی خلیج فارس، دریای عمان و شمال منطقه مورد مطالعه می باشد، فراوانی طوفان های گرد و غبار با منشاء نزدیک ایستگاه با سرعت باد رابطه مستقیم و با ارتفاع ایستگاه سینوپتیکی، دما و رطوبت نسبی رابطه عکس دارد. همچنین فراوانی طوفان های گرد و غبار با منشاءخارج از ایستگاه نیز با رطوبت نسبی رابطه مستقیم و با ارتفاع ایستگاه سینوپتیکی، دما ، بارش و سرعت باد رابطه معکوس دارد. نتایج نشان می دهدکه طوفان های گرد و غبار با منشاء نزدیک ایستگاه با میزان همبستگیR و ضریب تعیین R2 بالاتری نسبت به طوفان های گرد و غبار با منشاء خارج از ایستگاه قابل پیش بینی می باشند

طوفان های گرد و غبار ، رگرسیون چند متغییره، SPSS