یدالله بلیانی - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، تهران، خیابان مفتح، دانشگاه خوارزمی
وحید خسروانی - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، تهران، خیابان مفتح، دانشگاه خوارزمی
سعدون سلیمی - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، تهران، خیابان مفتح، دانشگاه خوارزمی
علی بیات - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، تهران، خیابان مفتح، دانشگاه خوارزمی

مدل سازی روابط مکانی فضایی با استفاده از تکنیکهای آمار فضایی از جمله روش های نوین جهت درک وابستگی مکانی داده های مکان محور می باشد. در این تحقیق از آمار بارش سالانه ایستگاههای سینوپتیک استان خوزستان از بدو تاسیس تا سال2010 جهت انجام مدل سازی استفاده شده است. ابتدا به ازای هریک از نقاط معلوم و به کمک ایستگاههای مجاور استان خوزستان، به پهنه بندی بارش سالانه به روش گریجینگ که بهترین روش درون یابی است اقدام گردید. در ادامه با استفاده ازواریوگرام، پیکسلهای مربوط به پهنه بارش سالانه استان خوزستان در ابعاد4 * 4 کیلومتر استخراج شد و سپس با استفاده ازشاخص های خودهمستگی فضایی آماره موران تک متغیره و دومتغیره روابط فضایی بارش سالانه با طول و عرض جغرافیایی وارتفاع بصورت نمودار پراکنش نگار تهیه و نقشه های موران محلی مورد واکای قرارگرفت. نتایج نشان داد که بارش سالانه دراستان خوزستان از یک الگوی خوشه ای با تمرکز بالا پیروی می کند. آماره موران تک متغیره به میزان 99 /. بدست آمد کهحاکی از یک وابستگی فضایی قوی می باشد. همچنین روابط بین طول و عرض جغرافیایی در موران دو متغیره نیز ارتباط مستقیم و معناداری را بین بارش سالانه و عوامل جغرافیایی نشان می دهد. مقدار این آماره در رابطه با طول جغرافیایی درموران دومتغیره( 41 /.)،برای عرض جغرافیایی( 67 /.) و برای ارتفاع( 21 ./) بدست آمد. مشخص شد که سلولهای با خودهمبستگیفضایی بر روی نقشه موران نشان از سلولهای با تمرکز بالا-بالا و پایین-پایین و معنادار در پهنه بارش استان خوزستان دارد

مدل سازی، بارش سالانه خوزستان، خودهمبستگی فضایی، آماره موران