بهمن فاضلی نسب - عضو هیئت علمی پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی و پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل
ناهید جعفروند - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل
زیبا فولادوند - عضو هیئت علمی پژوهشکده زیست فناوری کشاورزی و پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل

صنعت دام و طیور کشور جهت پاسخگویی به نیازهای روزافزون جوامع بشری به منابع پروتئین حیوانی دارای رشد چشمگیری بوده است. نگهداری صنعتی دام و طیور در ابعاد وسیع و بهصورت فشرده، امکان بروز بیماریها را افزایش داده که جهت کاهش میزان وقوع این بیماریها و نیز کمک به افزایش رشد و بهبود صفات تولیدی از مواد شیمیایی مختلف ازجمله آنتیبیوتیکها در واحدهای پرورش دام وطیور استفاده میشود که امروزه استفاده از آنتیبیوتیکهای محرک رشد به دلیل احتمال بروز مقاومت باکتریایی و همچنین انتقال از طریق فراوردههای تولیدی به مصرفکنندگان با محدودیت مواجه شده است. گیاهان دارویی با اثرات ضد میکروبی و همچنین کاهشدهنده لیپیدهای سرمی بهعنوان جایگزینهای مناسبی برای آنتیبیوتیکها مطرحشدهاند. استفاده از آنتیبیوتیکهای محرک رشد طیور از سال 6002 در اتحادیه اروپا، ممنوع شده و افزایش نگرانیهای عمومی در رابطه با بقایای آنتیبیوتیکی، محدودیت فزاینده، استفاده از این ترکیبات در سراسر جهان را به دنبال داشته است. به علت اهمیت بازده اقتصادی در پرورش جوجههای گوشتی و با در نظر گرفتن این نکته که ممنوعیت بهرهبرداری از آنتیبیوتیک باعث کاهش تولید و بازده خوراک میشود. اخیراً جهت به حداکثر رساندن تولید و کیفیت محصولات دامی و طیوری و پیشگیری یا درمان برخی بیماریها از مشتقات گیاهان دارویی )فیتوبیوتیک ها( از قبیل علفها، عطرمایهها و چاشنیهای گیاهی برای رسیدن به اهداف فوق پیشنهادشده است. گیاهان دارویی از سالهای گذشته برای درمان بیماریها در انسان مورداستفاده قرارگرفته و حتی امروزه نیز علیرغم پیشرفتهای علمی و صنعتی، منشأ بسیاری از داروها، گیاهان هستند زیرا به دلیل ماهیت چربیدوست روغنهای مؤثره موجود در برخی گیاهان دارویی، این ترکیبات میتوانند بهطور کامل در ساختار غشایی باکتریها بهخصوص باکتری گرم منفی اختلال ایجاد نمایند و حتی برخی روغنهای مؤثره موجود در عطرمایهها دارای خاصیت تحریککنندگی دستگاه گوارش، افزایش تولید آنزیمهای گوارشی، بهبود استفاده از محصولات هضمی و پاسخ ایمنی بدن میباشند. در اینتحقیق بهطور کامل خواص بسیاری از برخی گیاهان دارویی )آویشن، مورد تلخ، لیمو، پونه، خارشتر، رازیانه، سماق، مورد، گل میخک، ریواس و جوزالقی( مطالعه شده درزمینه درمان و پیشگیری از بیماریها و همچنین کیفیت محصولات دامی و طیوری موردبررسی و کنکاش قرار خواهد گرفت.

گیاهان دارویی، دام، طیور، بیماری، کیفیت، کمیت، محصولات