نیکو آشناگر - دانشجوی دوره کارشناسی ارشدگروه خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران
علی غلامی - استادیار گروه خاکشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، اهواز، ایران
مهدی نورزاده حداد - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور

فرسایش بادی یکی از فرآیندهای مهم تخریب اراضی در مناطق خشک و بیابانی است. باتوجه به نیاز روز افزون جامعه به تولیدات کشاورزی و اهمیت حفاظت خاک به عنوان یک سرمایه ملی، جلوگیری از فرسایش خاک ضروری به نظر می رسد. هدف مورد نظر این تحقیق تعیین پتانسیل تولید رسوبات بادی در منطقه مورد مطالعه است. در این تحقیق از مدل IRIFR1 استفاده به عمل آمد. در این روش 9 عامل مهم و مؤثر در فرسایش بادی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت و امتیازی به آن داده شد. از روی مجموع اعداد بدست آمده میزان رسوب دهی سالیانه منطقه موردنظر برآورد شد. نتایج این تحقیق نشان داد که در منطقه مورد بررسی 35/290 هکتار معادل 21/10 درصد از کل منطقه در کلاس کم، 7/424 هکتار معادل 93/14 درصد در کلاس متوسط، 16/1516 هکتار معادل 34/53 درصد در کلاس زیاد و 57/611 هکتار معادل 51/21 درصد از کل منطقه در کلاس خیلی زیاد از نظر تولید رسوب و فرسایش بادی قرار دارد. در کل، میانگین شدت فرسایش بادی منطقه مورد نظر با 55/79 امتیاز از نظر کیفی زیاد (شدید) می باشد. و میانگین پتانسیل تولید رسوب ویژه سالیانه منطقه مورد نظر با 64/3302 تن در کیلومتر مربع در سال از نظر کیفی زیاد می باشد. همچنین رخساره پهنه های ماسه ای فعال با کسب بیشترین امتیاز در بین رخساره های ژئومرفولوژی به عنوان بحرانی ترین بخش منطقه مورد بررسی از نظر فرسایش و تولید رسوب شناسایی شد. در بین عوامل مؤثر در فرسایش بادی به روش IRIFR عامل سرعت و وضعیت باد و همچنین بافت خاک و پوشش سطح آن مهـمترین عوامل مؤثر در فرسایش بـادی و پتانسیل تولید رسوب در منطقه مـورد مـطالعه مـی بـاشند

تولید رسوب ، فرسایش بادی ، مدل IRIFR ، بیابانزایی ، عبدالخان