علی اکبر سبزی پرور - استاد هواشناسی کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان-ایران
رضا نوروزولاشدی - دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان-ایران

گرم شدن کره زمین در دهه های اخیر به طور قطع بر یقین ثابت شده و در پی آن فعالیت های بشر به ویژه بخش کشاورزی را متاثر از خود داشته است. گزارش های اخیر به دنبال خسارات ناشی از عدم تأمین نیاز سرمایی و جابه جایی تاریخ مراحل فنولوژی از مراجع هواشناسی کشاورزی و باغداران حاکی از تأثیرپذیری این بخش از این تغییرات بوده است. در این پژوهش سعی بر آن شده است با بررسی روند تغییرات تاریخ تأمین نیاز سرمایی و حرارتی در چند دهه گذشته به آشکارسازی تغییر اقلیم به خصوص در بخش باغبانی پرداخته شود. در این تحقیق با اعمال سه سناریو افزایش دمای 1و2و و 3 درجه ای نسبت به شرایط حال حاضر، به بررسی پتانسیل تغییر اقلیم بر تامین نیاز سرمایی و پیش بینی تاریخ های وقوع شکوفه دهی پسته بر اساس تجمع سرما پرداخته شد. برای تعیین ریسک دماهای حداقل آستانه ای و احتمال عدم تامین نیاز سرمایی و رخداد زمان وقوع از برازش تابع توزیع نرمال بر تاریخ ها استفاده شد. نتایج حاکی از جابه جایی تاریخ های شکوفه دهی ارقام مختلف پسته تحت شرایط اقلیم گرمتر بوده است. تامین نیاز سرمایی ارقام دیرگل و متوسط گل در اقلیم محل ممکن نیست و ارقام زودگل نظیر پسته کله قوچی در شرایط اقلیم گرم آینده با ریسک 50 درصد برای تامین نیاز سرمایی مواجه خواهند شد. به طور کلی روند تاریخی شکوفه دهی در دهه های اخیر خطر مواجه با سرمای دیررس بهاره را افزایش داده است. در نهایت اختلاف معنی دار مقادیر نیاز سرمایی و گرمایی در شرایط وقوع پدیده گرمایش جهانی تهدیدی غیر قابل انکار برای باغات محسوب می شود

نیاز سرمایی، نیاز حرارتی، تغییر اقلیم، تاریخ شکوفه دهی، پسته، کرمان