امرالله نیکومنش - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
فاطمه عرب احمدی - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی ،باشگاه پژوهشگران جوان

آدمی به اعتبار عقل و توانایی که دارد خویش را محق می داند از حیوانات به میل خویش بهره برداری نماید. البته در این راه زیاده روی و افراط نموده و موجب نابودی بسیاری از حیوانات شده است. با نگاهی به شاخصه های توسعه پایدار می توان دریافت که توسعه ی پایدار همه ی حوزه های محیط زیستی را در بر می گیرد و توجه به محیط زیست بدون پرداختن به قوانین بهره وری از حیوانات امکان پذیر نیست. اسلام گرچه انسان را اشرف مخلوقات می داند و معتقد است حیوانات برای به خدمت قرار گرفتن او آفریده شده اند اما در عین حال نگاهی خاص و ظریف به این مقوله دارد.این مقاله سعی نموده است در حد بضاعت با توجه به منابع فقهی به ترسیم نگاه اسلامی دررابطه با حدود بهره برداری از حیوانات بپردازد.ترسیم دیدگاهی که لازمه ی داشتن آن ، رعایت حقوق و شرایط ویژه ای است. شرایطی که منبعث از عدل و انصاف و برگرفته از احترام به حقوق و جایگاه حیوان در آفرینش می باشد که منجر به استفاده همگان از موهبت های الهی می شود. بایسته های بهره وری بیان می کند که در هنگام استفاده قواعدی چون آسایش ، پرهیز از آزار و اذیت و توان حیوان را مد نظر قرار داد که بدون رعایت آنها بهره وری و استفاده از آنها مجاز نمی باشد.

حیوان ،اسلام ، بهره وری،توسعه پایدار