سیده مژگان حسینی حیدری - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه گیلان
سعید نادری - استادیار محیط زیست دانشگاه گیلان

تحلیل بقاء جمعیت احتمال انقراض را با تجزیه و تحلیل کردن و شناسایی تهدیدها برای بقای جمعیت در مدلهای فرایند انقراض برآورد میکند. نیروهای بیرونی، مانند از دست رفتن زیستگاهها، برداشت بیش از حد و رقابت و یا شکارگری توسط گونههای معرفی شده اغلب به کاهش جمعیت منجر خواهد شد. مدل شبیه سازی شدهی کامپیوتری یک ابزار قوی برای بررسی درصد زنده بودن جمعیتهای در معرض خطر انقراض و تعاملی را برای فرایندهای طبیعی و تصادفی فراهم میکند. مدل شبیه سازی شدهی ورتکس، به طورگسترده با صید کردن گروه ویژهای از زادآورها (کمیسیون بقا گونه، آییوسیان ) توسط سازمان حیات وحش و کلاسهای دانشگاهی، مورد استفاده قرار گرفته است. مدل جمعیتی ورتکس برای فرایندهای گسسته، حوادث متوالی با پیامدهای احتمالی بهکار میرود. مدل شبیه سازی شدهی ورتکس، فرآیندهای تولد و مرگ و میر و انتقال ژن را با تولید اعداد تصادفی از طریق توالی نسل تعیین میکندکه آیا هر یک از حیوانات زنده خواهند ماند و یا میمیرند. و به منظور تعیین تعداد فرزندان تولید شده توسط هر یک از مادهها در هر سال، و برای تعیین این که آیا دو آلل در جایگاه ژنتیکی خود از هر یک از والدین به هر یک از فرزندان منتقل میشود. تحلیل بقای جمعیت با استفاده از مدل شبیه سازی، یک ابزار مهمی برای شناسایی جمعیتهای در معرض خطر انقراض، برای تعیین ضرورتها، الزامات اقداماتی و ارزیابی گزینهها برای مدیریت است. در این مقاله یک رویکردکلی عینیتر و کارآمدتر برای مدیریت گونههای تهدید شده با استفاده از مدلهای تحلیل بقاء جمعیت با تاکید بر مدل گرداب جمع بندی شده است.

تحلیل بقاء جمعیت، مدل شبیه سازی شده، ورتکس، خطر انقراض