امین حسین نقشینه - کارشناس ارشد پیش بینی سازمان هواشناسی کشور
غلامعلی کمالی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
حسین ارزانی - استاد دانشگاه تهران

در این تحقیق خشکسالی های فلات مرکزی ایران و اثرات آن بر روی تولید مراتع و مقادیر تولید سالانه غلات دیمزارهای جنوب استان اصفهان (منطقه سمیرم) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق بررسی ما روی عملکرد تولید علوفه در هکتار 65 نقطه مرتعی یا طرح مراتع سمیرم و یافتن ارتباط تولیدات مراتع با عملکرد سالیانه دیم با شاخص های خشکسالی ودر نهایت تاثیر خشکسالی بروضعیت مرتع درمنطقه سمیرم میباشد، ابتکار تهیه نقشه های خاصی با GIS از پوشش گیاهی مراتع سمیرم ابداع شد، که میتوان در آینده این نقشه های هم عملکردتولید را در کشاورزی هم رسم نمود. این نوع نقشه خطوط هم عملکردتولید را برای ارزیابی جوامع گیاهی و بعنوان یک شاخص منطقه را پایش میکند. اغلب خسارات خشکسالی در این منطقه همراه با سرمازدگی( چوم ) است که علت آن کمبود ویا ازدست دادن رطوبت محیط خاک می باشد که عملیات کشاورزی کاشت (شخم) موجب تشدیدخشکی (تبخیر) می شود. مناطق خشک مورد بررسی مناطق منسجمی هستند که خصوصیات متفاوتی دارند ، تاثیرات کوهستانی زاگرس مرکزی بر روی مقادیر باران و کاهش رطوبت هوای عبوری از روی آن و ایجاد بیابانهای پشت به باد این عارضه ها ی زمینی خشکی را در طول مسیر عبورخود ایجاد نموده و پیداست طول روز و فشاردینامیکی با تابش و ابرناکی ، نوع خاک ، ارتفاع مکان ، جهت و شیب زمین با وزش باد با مسیر سامانه های بارشی ، همگی بر مقدار تبخیروتعرق ، کمبود رطوبت و شدت خشکسالی تاثیرگذارند. همین عوامل بطور موثر و مشخص بر عملکرد مرتع و دیم اثر دارند. تاثیرات کاهش رطوبت قابل دست رس گیاه بر عملکرد دیم سنتی (کم تولید) با عملیات کشاورزی بیشتر می باشد. افزایش محصولات کشاورزى به ویژه محصولات زراعى به طور کلى از طرق زیر افزایش سطح زیرکشت و افزایش عملکرد محصولات که افزایش مساحت زیرکشت هر محصولی در شرایط فعلی، باتوجه به محدودیت های منابع آب فلات ایران و غیراقتصادى بودن ممکن نیست و میبایستى از اراضى موجود استفاده بهینه نمود و بالا بردن عملکرد محصولات خاصی با استفاده از روش هاى نوین کشت و اصول فنى امکان پذیر است. پس با رعایت اصول فنى کشت متناسب با آب وهوا و اقلیم کشاورزی با بکارگیرى اصول اقتصاد کشاورزی ، زمین هاى موجود را به محصولات ویژه تخصیص داد.

خشکسالی، شاخص های خشکسالی، مرتع، کشاورزی دیم، نقشه های خطوط هم عملکرد تولید با GIS