علیرضا پورمحمد - اعضای هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه
مجتبی نورآیین - اعضای هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه
عزت اله اسفندیاری - اعضای هیات علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه

با توجه به اهمیت فعالیت آنزیم پیروات دهیدروژناز در متابولیسم سلولهای گیاهی و عدم مطالعه اثرات کاهش و یا توقف فعالیت این آنزیم در جوانهزنی بذور، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه پژوهشی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. بدین منظور بذور یکنواخت گندم و جو انتخاب و پس از ضد عفونی با محلول 1/0٪ سدیم دودسیل سولفات و شستشو با آب دیونیزه، 20 بذر به پتریدیشهای 9 سانتیمتری منتقل و در شرایط کنترل شده به مدت یک هفته نگهداری و سپس شاخصهای مرتبط با جوانهزنی و ارزیابی تسهیم ذخایر بذر مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که افزودن بازدارندههای پیروات دهیدروژناز سبب کاهش درصد جوانهزنی، وزن خشک ساقهچه، وزن خشک ریشهچه و وزن خشک کل گیاهچه شد. بطوریکه هرچه میزان بازدارندههای مورد مطالعه بیشتر گردید شدت کاهش شاخصهای یاد شده افزایش یافت. بعلاوه نتایج حاصل نشان داد که باقیمانده بذر در اتمام دوره جوانهزنی در اثر تیمار با بازدارندههای پیروات دهیدروژناز افزایش یافت. بطوریکه کمترین میزان این شاخص در شاهد و بیشترین مقدار آن، بهجز تیمار تیوریدازین در جو، در دوز 5 میلیمولار بدست آمد. اما میزان مصرف ذخایر بذر در بذور گندم و جو با اضافه نمودن نورمازین و تیوریدازین شروع به کاهش کرد. بطوریکه بدون در نظر گرفتن اختلاف معنیداری بین تیمارها میتوان گفت که بیشترین مقدار مصرف ذخایر بذر در تیمار شاهد و کمترین آن در تیمار 5 میلیمولار مشاهده گردید. کارایی تبدیل مواد ذخیرهای به بخش ساختاری گیاهچه، در پی افزوده شدن نورمازین و تیوریدازین به محیط بذور در حال جوانهزنی گندم و جو کاهش یافت. اگرچه بین شاهد و مقادیر بالاتر بازدارندههای مورد استفاده از نظر کارایی تبدیل اختلاف معنیداری مشاهده گردید.

پیروات دهیدروژناز، تیوریدازین، شاخصهای جوانهزنی، کارایی تبدیل، نورمازین