علیرضا ربیعی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
سیدمحسن نبوی کلات - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
کیومرث کلارستاقی بخش - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

به منظور مطالعه تأثیر کود های زیستی نیتروکسین (شامل باکتری های Azotobacter sp , sp Azospirillum) و بیوفسفر (شامل باکتری های sp Pseudomonas sp , Bacillus) بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم دوروم آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: (1- شاهد (100% کود شیمیایی) 2- نیتروکسین + بیوفسفر + 75% کود شیمیایی 3- نیتروکسین + بیوفسفر + 50% کود شیمیایی 4- نیتروکسین + بیوفسفر + 25% کود شیمیایی 5- نیتروکسین+ بیوفسفر 6- نیتروکسین 7- بیوفسفر) بودند. نتایج نشان داد که وزن هزار دانه تحت تأثیر رقم و تمامی صفات به جز وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص سطح برگ تحت تأثیر معنی داری تیمار قرار گرفت. وزن هزار دانه رقم آریا (74/48 گرم) بیشتر از رقم دنا (50/42 گرم) بود. بالاترین تعداد دانه درخوشه (28) و عملکرد دانه در واحد سطح (52/2 تن) از تیمار بیوفسفر، تعداد پنجه بارور (8/2)، عملکرد تک بوته (8/2 گرم) از تیمار نیتروکسین + بیوفسفر، ارتفاع گیاه (1/58 سانتیمتر) از تیمار نیتروکسین + بیوفسفر+ 25% کود شیمیایی و شاخص برداشت (92/38%) از تیمار نیتروکسین + بیوفسفر+ 50% کود شیمیایی بدست آمد. در بررسی اثر متقابل رقم و تیمار، بالاترین شاخص برداشت از رقم دنا و تیمار نیتروکسین + بیوفسفر+ 50% کود شیمیایی بدست آمد.

بیوفسفر، پنجه بارور، نیتروکسین، شاخص برداشت، عملکرد دانه